آسيب شناسي عدم توفيق توسعه تكنولوژيك صنعت نفت ايران از طريق مطالعه تطبيقي با كشور نروژ

Investigating factors behind lack of technological dveleopment in Iranian oil industry through Comparative study with Norway

بيش از 100 سال از كشف نفت در ايران مي گذرد و اگرچه اين صنعت نقشي تعيين كننده در اقتصاد كشور دارد، ايران هيچگاه در ميان توسعه دهندگان تكنولوژي هاي صنعت نفت جهان نبوده است. اين در حالي است كه كسب و كار كشورها و شركت هاي مطرح بين المللي نفت و گاز مبتني بر توانمندي فني و مهندسي و زيرساخت هاي قوي تكنولوژيكي است و نه صرفا فروش نفت خام. روش مطالعات تطبيقي يكي از روش هاي تشخيص نقاط ضعف جهت دستيابي به توانمندي فناورانه مي باشد كه در اين نوشتار از آن استفاده شده. بنابراين، در اين مقاله با رويكرد تاريخي و تحليلي به بررسي روند توسعه تكنولوژي در صنايع نفت ايران و نروژ پرداخته شده و با توجه به موضوعاتي از قبيل: بهره برداري از پتانسيل موجود در صنايع در بدو تولد صنعت نفت، نقش و سياست گذاري هاي دولت در ايجاد ساز و كارهاي نهادي موثر در صنعت نفت، ايجاد ظرفيت هاي جذب تكنولوژي، انجام تحقيق و توسعه در صنعت نفت، ايجاد دانش توسط شركت هاي پيمانكار نفتي، انتقال و توسعه تكنولوژي از طريق ساخت در صنعت نفت در چارچوب مطالعه تطبيقي بين اين دو كشور؛ پيشنهاداتي به منظور بهبود توسعه تكنولوژيك صنعت نفت در ايران و به منظور افزايش مزيت رقابتي ارائه مي گردد.

More than 100 years have passed since the discovery of oil in Iran. Although this industry has a decisive role in the country's economy، Iran has never been among the technology developers of world's oil industry. Also، after all these years Iran couldn’t stablish the ability to develop and commercialize new and applied technologies in oil and gas sector. Comparative study، emploeyed in this research، is one of the methods to understand weaknesses to achieve technogical capablities. So، in this article، by applying historical and analytical approach we try to study the technological development processes of Iran and Norway oil industries. Paying attention to subjects such as: exploit the existing potential of the industries at the birth of the oil industry، the role and policies of the government in creating effective institutional mechanisms in oil industry، building technological absorption capacities، research and development in oil industry، creating knowledge through oil contractor companies، technology transfer and development through manufacturing in oil industry within the framowrk of a comparative study of these two countries، some recommnedations will be offered to improve and facilitate the technological development of the oil industry in Iran and to enhance the competitive advantage.