اثر تغييرات قيمت نفت بر بازده بورس اوراق بهادار تهران به وسيله آزمون هم انباشتگي غيرخطي

The effect of oil price changes on Tehran Stock Exchange returns by non-line co-integration test

با توجه به نقش پررنگ نفت و ميزان فروش و قيمت آن در اقتصاد ايران و همچنين اقبال عموم مردم و فعالان اقتصادي و سرمايه گذاران خارجي به فعاليت در بورس اوراق بهادار تهران، بررسي رابطه تغييرات قيمت نفت خام و بازده بورس موضوعي قابل توجه به نظر مي رسد. اين مطالعه هم انباشتگي و رابطه علت و معلولي بين قيمت نفت خام و بورس اوراق بهادار تهران را موردبررسي قرار داده است. به نظر مي رسد قيمت نفت خام و بورس از طريق نرخ ارز در اقتصاد رابطه داشته باشند كه درواقع تغيير در قيمت نفت خام تاثيري مستقيم بر نرخ ارز دارد و تغييرات نرخ ارز بر بورس تاثيرگذار است. براي بررسي فرضيه هاي اين پژوهش از داده هاي مربوط به بازده بورس، نرخ ارز و قيمت روزانه سبد اوپك در بازه زماني 1383ـ1395 استفاده شده است. همچنين، براي بررسي رابطه ميان متغيرها نيز از آزمون هم انباشتگي استفاده شده است و درنهايت هم انباشتگي ميان متغيرها مورد تاييد قرارگرفته و همچنين رابطه اي بلندمدت بين متغيرهاي موردبررسي كشف شد. در واقع، وجود هم انباشتگي بيان مي كند در انتقال تغييرات قيمت نفت به بورس عدم تقارن وجود دارد. ازنقطه نظر سرمايه گذاران، هم انباشتگي بورس و قيمت نفت بيان مي كند كه تنوع سبد سرمايه گذاري با نگهداري سرمايه در بازار نفت و بورس به صورت همزمان به طور محسوس و معني داري ريسك بازار و سودآوري بلندمدت را افزايش نمي دهد.

Given the high role of oil and its sales and its price in Iran's economy، as well as the popularity of the general public and economic activists and foreign investors in the Tehran Stock Exchange، the relationship between the changes in crude oil prices and stock returns is significant. This study examines the coexistence and causal relationship between crude oil prices and Tehran Stock Exchange. It seems that the price of crude oil and the stock exchange is related to the exchange rate in the economy، which in fact changes in the price of crude oil have a direct effect on the exchange rate and the exchange rate changes affect the stock exchange. In order to investigate the hypotheses of this study، data on bourse yield، exchange rate and daily OPEC basket price were used during the period of 1383-1393. Also، to investigate the relationship between the variables، the co-integration test has been used. Finally، the co-integration among the variables has been confirmed، and a long-term relationship between the variables studied has been discovered. In fact، there is a coincidence that there is asymmetry in shifting oil price changes to stock exchanges. In the opinion of investors، aggregation of stocks and oil prices، the diversification of investment portfolio by holding capital in the oil and gas market simultaneously does not significantly increase market risk and long-term profitability.