مقايسۀ ظرفيت قراردادهاي بالادستي نفت از منظر انتقال و توسعۀ فناوري با رويكرد عوامل حياتي موفقيت

Upstream petroleum’s contracts Capacity on the transfer and development of technology with approach of the critical success factors

در بسياري از كشورهاي صاحب ذخاير نفتي از جمله ايران يكي از مطلوبيت هاي قراردادي در بخش بالادستي نفت انتقال فناوري از شركت هاي بين المللي به كشورهاي ميزبان و توسعه فناوري در اين كشورها و استفاده حداكثري از توان داخلي آن ها است. در اين مقاله متن چند قرارداد بالادستي نفت از انواع مختلف امتيازي، مشاركتي و خدماتي تحليل شده است و ظرفيت هريك از اين چارچوب هاي قراردادي براي تحقق انتقال و توسعه فناوري بررسي شده است. پس از بررسي قراردادهاي مذكور، با بهره گيري از عوامل حياتي موفقيت در انتقال فناوري كه از مطالعات پيشين و مصاحبه ها استخراج شده است، راهبردهاي اتخاذي در قراردادهاي مختلف با اين دسته از عوامل تطبيق داده شده است. نتايج پژوهش نشان مي دهد كه هيچ يك از چارچوب هاي قراردادي براي پوشش همه عوامل حياتي موفقيت در انتقال فناوري ظرفيت لازم را ندارند. بااين حال قراردادهاي مشاركتي و خدماتي به سبب بهره گيري از ابزارهاي بيشتر و متنوع تر ظرفيت بيشتري براي تحقق انتقال فناوري دارند. لذا مي توان گفت قراردادهاي بالادستي نفت، به سبب ماهيت حقوقي و مشروعيت ساز خود، ابزارهايي «لازم» براي انتقال فناوري هستند ولي براي تحقق اين امر «كافي» نيستند.

Technology transfer from IOCs and technology development in these countries and maximizing of local content is one of the important incentives in upstream petroleum contracts. In this article، we reviewed several contracts like concessions، production sharing and service contracts and surveyed upstream petroleum’s contracts Capacity on the transfer and development of technology and using of local content with approach of the critical success factors. The results of these research showed that concession contract doesn’t have enough capacity for this goal because this contract focused on petroleum’s income but production sharing and service contract have some tools for this aim. We can say upstream petroleum contract are necessary for technology transfer but they aren’t enough for this goal.