واكاوي ميزان ارث زوجه از عقارات و خيار معاملات آن

Analyzing the amount of wife’s inherited from immovable property and the option to terminate it’s contracts

يكي از اختلافات فقها و حقوق دانان از ديرباز، مسئله ي ميزان ارث زوجه از اموال غيرمنقول زوج است. قانون مدني ايران تا قبل از سال 1387 در ماده ي 946 از نظر مشهور فقها تبعيت مي كرد، اما از سال 1387 با اصلاحيه اي جديد نظريه ي غير مشهور را پذيرفته كه با بازبيني ادله اين نظريه منطقي تر به نظر مي رسد. به تبع اختلاف در ميزان ارث زوجه از اموال غيرمنقول، درباره ي حق خيار زوجه از معاملات اموال غيرمنقول زوج نيز اختلاف هست. در هر يك از دو مورد پنج نظريه وجود دارد. از آنجا كه قانون مدني قبل و بعد از اصلاح به نوعي براي زوجه در اموال غيرمنقول زوج محروميت قائل شده، اين سوال مطرح است كه با وجود محروميت زوجه از عين اموال غيرمنقول زوج، آيا وي از حق خيار معاملات غيرمنقول ارث مي برد يا نه؟ پاسخ اين سوال در قانون نيامده و يكي از مسائل مبتلابه در جامعه است. در اين پژوهش پس از بررسي ميزان ارث زوجه از اموال غيرمنقول و ادله ي آن، نظريه هاي مختلفي درباره ي ميزان حق خيار زوجه از اموال غيرمنقول كه به روش توصيفي- تحليلي انجام شده، به دست آمده كه نظريه ي پنجم يعني محق بودن زوجه از خيار در صورت فروش اموال غيرمنقول و محروميت از حق خيار در صورت خريد اموال غيرمنقول توسط زوج، ارجح است.

From long time ago، one of differences between jurisconsults and lawyers is the amount of wife’s inherited her husband’s immovable property. The civil law of Iran before 1387 followed up the famous opinion of jurisconsults in act 946، but from 1387 accepted the obscure opinion with a new amendment that this opinion seems more logical with the review of reasons. In consequence of differences in the amount of wife’s inherited from immovable property، also there are some differences about the right of wife’s option from the contracts of husband’s immovable property such as land and house. In one of both cases exist five opinions. Because of the civil law somehow deprives wife in husband’s immovable property before and after correction، this question is mentioned that despite the deprivation of wife from the same husband’s immovable property، Is she inherited from the option right to terminate the contract of immovable property or not? The answer of this question doesn’t mention in law and is one of come down with problems in society. In this research after studying the amount of wife’s inherited from immovable property and it’s reasons، obtained different opinions about the amount of option right of wife from immovable property that is done in descriptive analysis method، That the fifth opinion means the wife to be right of option in case of the sale of immovable property and deprivation from option right، if the husband buy immovable property، is prefered.