تحليلي از فضاي بيماري و بدن در گفتمان پزشكي اسلامي - ايراني (گفتاري درباب جامعه شناسي پزشكي از منظر تاريخي)

Clarification of Space of Body and Disease in Iranian-Islamic Medical Discourse (an Issue for Historical medical Sociology in Iranian-Islamic Culture)

اين مقاله قصد دارد ميان پزشكيِ مبتني بر رده‌بندي كه ميشل فوكو آن را مطرح مي‌كند و پزشكي اسلامي-ايراني تحليلي تطبيقي انجام دهد. پزشكي مبتني بر رده‌بندي همان پزشكي است كه به لحاظ زماني با فاصله‌اي اندك پيش از پزشكي باليني و پزشكي تشريحي-باليني (پزشكي مدرن) در غرب رواج داشت. موضوعيت طرح تطبيق اين دو پزشكي هم به تبادلات تاريخي فراوان ميان آنها برمي‌گردد. مقاله نشان مي‌دهد آنچه فوكو دربارۀ فضاي پيكربندي بيماري و فضاي جايگيري بيماري در بدن بيان مي‌دارد، در پزشكي اسلامي-ايراني نيز صادق است. بدين ترتيب، اين بررسي تطبيقي نشان مي‌دهد كه پزشكي اسلامي-ايراني نيز نوعي پزشكي مبتني بر رده‌بندي است.

Present paper tries to compare Foucauldian Idea about classificatory medicine with Iranian-Islamic medicine. In West word, before clinical-Anatomical medicine, classificatory medicine was usual. Presenting a comparison between Islamic-Iranian medicine discourse and classificatory medicine can be seen in historical communications between them. Present paper tries to show the space of configuration of the disease and space of localization of the illness in the body, in Foucauldian terms, can be traced in Iranian-Islamic medicine discourse. Based on this comparison, it can be claimed Iranian-Islamic medicine discourse is a kind of classificatory medicine which is theorized in Foucault’s idea.