كاركرد مولفه هاي زماني در آغاز مجلد پنجم و ششم از تاريخ بيهقي

The Function of Time Components at the Beginning of the Fifth and Sixth Volume of Tarikh-e Beyhaqi

متون تاريخي به واسطه فرايند طرح ريزي در بيان وقايع و حوادث بي شمار، درخور بررسي هاي روايت شناختي اند. قواعد روايت به تاريخ نويس اين امكان را مي دهد كه از خلال توده اي از انبوه وقايع، دست به انتخاب و شرح بزند. از ميان تمهيدات روايي، عنصر زمان جايگاهي ويژه دارد؛ چه زمان روايت در پيوندي عميق با پي رنگ است. در اين پژوهش، براي بررسي نوع كاركرد و چگونگي كاربست عنصر زمان در تاريخ بيهقي، عناصر زماني مانند پس نگري ها و پيش نگري ها، حذف ها و خلاصه گويي ها، مكث توصيفي و جز اينها كه در نظريه ژرار ژنت مطرح شده است، با نگاهي معناگرايانه بررسي شده است. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد كه زمان روايي عمده ترين بهره گيري بيهقي از عنصر زمان در تاريخ بيهقي است. در پرداخت اين گونه زماني، به واسطه درونه گيري هاي متعدد، ساختاري چندلايه ايجاد شده است؛ به گونه اي كه مي توان گفت زمانمندي تاريخ بيهقي در سطحي معادل طرحمندي قرار گرفته است. از ويژگي هاي بارز روايتگري بيهقي در اين زمينه، استخراج كاركردهاي معنايي از عناصر زمان روايي است و در اين بخش، جهت گيري ها و ارزش گذاري هاي راوي نمايان است.

Historical texts by the planning process for the expression of numerous events, are worthy for narratology investigations. The rules of narration let the historian to choose and describe an event among many events. As the narrative time is in profound connection with the plot, so it has an important role in the narrative Tactics. In this survey, in order to study the type of operation and apply the element of time on Tarikh-e Beyhaqi, the time elements Gerard Genette’s theory such as flashback and flashforward, omissions and summarization, descriptive pause and etc, has been evaluated by semiotic approach. Our results show that in Beyhaqi used the narrative time and in analysis this type of time, due to numerous encasement, a multilayer structure is created, so that we can say Tarikh-e Beyhaqi’s temporality is on a similar level with the plots. The main Characteristics of Beyhaqi’s narration in this field is extraction of semantic functions from the elements of the narrative time. In this section the narrator’s willingness and valuation is visible.