حق بر محيط‌زيست از منظر حقوق بشر بين‌المللي و اسلام

Right to Healthy Environment From the perspective of international human and Islamic law

همواره طبيعت از مهم‌ترين اركان حيات بشري به شمار آمده است. از اين‌رو، احترام به محيط‌زيست در همه‌ي ادوار تاريخي مطمح‌نظر بوده است. ابتدا در حقوق بين‌الملل معاصر سعي بر حمايت از محيط‌زيست شده كه در قالب حقوق بين‌الملل محيط‌زيست تبلور يافت اما عدمِ كفايتِ اين حمايت و ضرورت حفاظت از محيط‌زيست براي انسان امروز و نسل‌هاي آينده، ايجاد پيوند ميان محيط‌زيست و حقوق بشر مورد توجه قرار گرفت، زيرا حمايت قانوني از حقوق بشر مي‌تواند وسيله‌اي جهت نيل به صيانت از محيط‌زيست باشد. از اين‌رو، در چارچوب نسل سوم حقوق بشر حق جديدي به نام حق بر محيط‌زيست در اسناد بين‌المللي حقوق بشري شكل گرفت كه در آن محيط‌زيست به عنوان يك حق انساني مطرح شده است. از منظر اسلام به عنوان يك دين جامع و كامل ميان انسان و طبيعت رابطه وجود دارد. در تعاليم اسلامي طبيعت در اختيار انسان‌ها قرار گرفته تا از آن بهره‌برداري معقول نمايند و از اتلاف و نابودي آن خودداري نمايند. چنين حقي در قرآن كريم شناسايي شده و از جنبه‌هاي مختلفي به آن پرداخته شده است و توصيه شده كه از طبيعت به عنوان امانتي الهي استفاده نمايند و حق آيندگان رعايت شود.

Nature has always been considered as the most important foundation of human life. As a result, respecting the environment has kept to be been significant in all period of man's history. Although respecting the environment has been a concern of contemporary international law, and as a result, it forms the branch of international environmental law, it has not been able to sufficiently protect the environment for the present and future generations. Consequently, this emerges the unity between environment and human rights. So the environmental rights as a new type of human rights instruments were formed in the framework of the third generation of human rights. From the point of view of Islam as a comprehensive religion, there is a strong connection between human beings and the environment. In Islamic teachings, man has an authority over the nature in order to reasonably benefit from it and to prevent it from degeneration. In Islam, as seen in the Quran, this right has been recognized and it is examined from several respects. Specifically, it teaches humanity to use the environment as an instance of divine blessings in which the rights of the future generations are observed.