مباني و آثار تعويق صدور حكم مجازات در نظام‌هاي كيفري اسلام، ايران و فرانسه

The Foundations and Effects of the Sentence Suspension in Islamic, Iranian and French Criminal Systems

يكي از اهداف سياست كيفري پيشگيري از جرم با اجراي مجازات است. سياست كلي مزبور همواره با استثنائاتي مواجه بوده است. تعويق صدور حكم كيفري كه درحقوق كشورهاي غربي به ويژه فرانسه شناخته شده است و اخيراً در قانون مجازات اسلامي 1392 مورد توجه مقنن ايران قرارگرفته است، نهادي مي‌باشد كه در پرتو انديشه‌ي جرم‌شناسان و ساير انديشمندان حقوق به رسميت شناخته شده است، تأسيس مورد بحث در حقوق اسلامي بر اساس قاعده «رعايت مصلحت توسط حاكم» قابل توجيه است. در اين تحقيق، به تبيين نهاد تعويق صدور حكم مجازات در ايران و مقايسه‌ي آن با حقوق فرانسه مي‌پردازيم. ضرورت توجه به شخصيت بزهكار، عدم انحصار واكنش‌هاي اجتماعي عليه پديده‌ي مجرمانه در كيفر، توجه به هزينه‌هاي اجتماعي، فرهنگي، عاطفي و اقتصادي زندان، اختيارات وسيع حكومت اسلامي در قلمرو تعزيرات در شمار مباني توجيهي نهاد تعويق صدور حكم هستند. با ملاحظه‌ي سابقه‌ي تقنيني تعويق صدور حكم جزايي در فرانسه، استفاده از آراي كارشناسان و در نظر گرفتن داده‌هاي جرم‌شناختي مي‌توان گفت نهاد فوق تا حد زيادي در جامعه‌پذيري مجرمين و در نتيجه كاهش آمار جنايي نقش سازنده‌اي ايفا نموده است. در حقوق ايران به دليل جديد بودن اين نهاد و نبود مطالعات تحليلي و ميداني كافي نمي‌توان قضاوت روشني از آثار عملي نهاد تعويق صدور حكم جزايي ارايه كرد.

One of the most important concerns of criminal justice system is crime prevention through punishment. Such a general policy has been faced with some exceptions. Sentence suspension, previously acknowledged in western countries, especially Franc, and recently in Iran, is one of these exceptions. Such an institution acknowledged in the light of criminologists and legal scholars views, is justifiable under the "expediency rule" in Islamic criminal law, as well. Of its justifications are, the necessity to pay attention to criminal's character and the economic, social and cultural prison expenses, the possibility of non-exclusive social reactions to crime and the comprehensive authority of Islamic government on Taziri crimes.In this paper we explain the sentence suspension in Iran and compare it with the French one. Regarding the past legislation and the expertise findings and statistics, it can be said that sentence suspension has played a significant role to socialize criminals and therefore to reduce criminal statistics. Notwithstanding, because of its novelty in Iran and lack of relevant analytic studies and field works, it cannot be judged clearly through academic literature.