تأثير انديشه هاي حقوقي بر شكل‌گيري قانون اساسي در حقوق اسلام و غرب با تاكيد بر انديشه شهيد بهشتي

The Effect of Legal Thoughts on the Formation of Constitution in Islamic and Western Law with an Emphasis on the Shahid Beheshti Thought

قانون اساسي به عنوان سند مهم سياسي و حقوقي هر جامعه، متضمن تعيين مبناي حاكميت و صلاحيت زمامداران و نيز تبيين حقوق اساسي ملت است. انديشه­ هاي حقوقي در شكل‌گيري چنين سند مهمي نقش به سزايي دارند. در اين نوشتار تلاش شده است تا با رويكردي تطبيقي اثر انديشه­ هاي حقوقي بر شكل‌گيري قوانين اساسي در حقوق اسلام و غرب مورد مطالعه قرار گيرد. بر اين اساس در ابتدا به واكاوي موضوع در سنت اروپايي و غربي مبادرت شده است. در اين سنت آراي اشخاصي نظير ارسطو، منتسكيو، ژان ژاك روسو و جان لاك بررسي شده‌اند. سپس انديشه ­هاي سنت اسلامي منعكس در آثار فقهايي نظير علامه ناييني، شيخ فضل‌الله نوري و شهيد صدر پيرامون نظام حقوق اساسي تحليل شده است. در نهايت به ارزيابي انديشه­ ها و آراي شهيد بهشتي و تأثير آن بر تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران پرداخته­ايم. فرض اساسي مقاله بر مبناي تأثر مستقيم شكل‌گيري و اصلاح قوانين اساسي از انديشه هاي حكومت‌داري مي‌باشد.

Constitution is the most important document in the legal and political communities. In this article, the basis of jurisdiction and authorities and their fundamental rights will be elaborated. Legal theories played a great role in the formation of such an important document. The authors studied comparatively on influences of legal thoughts in Islam and the West on the formation of constitutions. So we analysis the Western European tradition: the ideas of Aristotle, Montesquieu, Jean Jacques Rousseau and John Locke…then the opinions of Muslim thinkers like, Abu Nasr Farabi, Allama Naini, Sheikh Fazlullah Nuri, al-Sadr has been analyzed. Finally, the influence of Shahid Beheshti ideas and opinions on the constitution of the Islamic Republic of Iran has been explained. The basic assumption of this article is based on the belief that the formation and modification of the basic rules of governance are directly influenced by government and state Theories.