تقنين مشترك كشورهاي اسلامي در حوزه حقوق بشردوستانه

Common Legislation in Islamic Countries on Humanitarian Law

كشورهاي اسلامي به‌دليل وجود اشتراكات فراوان درمنابع الهام‌بخش، زمينه بالقوه‌اي را براي همگرايي در موضوعات مختلف دارند. يكي از اين موارد، همگرايي از طريق كاربست ابزارهاي حقوقي به ويژه «تقنين مشترك» مي‌باشد. تقنين مشترك مي‌تواند به دو صورت بين‌المللي (معاهده) يا داخلي (قانون مصوب پارلمان) صورت پذيرد. مسأله اصلي در نوشتار پيش‌رو عبارت است از اين كه آيا كشورهاي اسلامي مي‌توانند در زمينه حقوق بشردوستانه، اقدام تقنيني مشتركي بنمايند؟مذاهب مختلف اسلامي، در زمينه احكام و فتاواي مربوط به زمان جنگ و رفتار نظاميان نسبت به افراد، اماكن و اهداف غيرنظامي اشتراكات فراواني دارند. اين اشتراكات، به‌گونه‌اي است كه مي‌توان بر پايه آن، اقدام به تقنين مشترك نمود. در اين مقاله، با تأكيد بر وحدت منابع حقوقي كشورهاي اسلامي و ساير زمينه‌هايي كه وجودشان در وصول به تقنين مشترك، ياري مي‌رساند موانع پيش‌رو به‌ويژه در رابطه با چالش‌هاي هنجاري نيز بررسي شده است. بر اساس اين نوشتار، تقنين مشترك در موضوع­ حقوق بشردوستانه، ضمن رفع خلاء حقوقي داخلي كشورهاي اسلامي (به‌دليل نداشتن آيين‌هاي قانونمند براي رفتار نظاميان)، منافع متعددي را در عرصه حقوق بين‌الملل نصيب ايشان مي‌گرداند. همچنين خنثي­نمودن تبليغات نادرست در زمينه احكام اسلام و مسأله­ي اسلام­هراسي نيز از نتايج اين اقدام، به‌حساب مي‌آيد. در نتيجه، با توجه وحدت تاريخ، فرهنگ و منابع حقوقي و امكان رفع يا كاهش اثرگذاري موانع موجود، با توجه به وجود برخي سازوكارهاي رسمي و غيررسمي لازم در جهان اسلام، قانون­گذاريِ مشترك در اين رابطه به عنوان يك نياز ضروري و دست‌يافتني ارزيابي مي‌گردد.

There are many potentials in Islamic countries legal systems to pace toward legal integration. One of them is common resources of law which can be used to have “Common Legislation”. Common Legislation can take place in forms of inter-governmental (treaties) or internal (approved acts by parliaments). The main question here, is that whether the Muslim States can take common legislative measures on humanitarian law? Various Islamic schools (Mazaheb) have communal resources, regulations and verdicts in the realm of humanitarian law which can be used to have a common legislation. In result, this article is to analyze the common legislation of Islamic countries on humanitarian law: necessity, possibility, barriers and normative challenges facing in this regard. According to this article, Common legislation in the Islamic countries and Muslim world, yields many benefits specially to frustrate Islam phobia. According to this article, common legislation in Muslim World on humanitarian law would be necessity any also available because of many possibilities such as common history, culture, resources and removability of barriers or reducing their influence.