حمايت از اقليت هاي مذهبي در نظام حقوقي اسلام و نظام بين المللي حقوق بشر

Protection of Religious Minorities under Islamic Legal System and International Law of Human Rights

اقليت ­هاي مذهبي، نخستين گروه­ هاي اقليت بودند كه مورد حمايت‌هاي حقوقي بين‌المللي قرار گرفتند و تنها پس از رخدادهاي تاريخي همچون انقلاب فرانسه و استقلال آمريكا و رشد آگاهي­ هاي ملي بود كه حمايت­ ها بر پايه ­اي سكولار قرار گرفت و ديگر جوامع اقليت نيز تحت پوشش نظام حمايتي قرار داده شدند. اين در حالي است كه اسلام از ديرباز براي اقليت­ هاي ديني، احترام و جايگاه ويژه­اي قائل بوده، به گونه‌اي كه مي‌تواند به مثابه الگويي براي حمايت از اقليت‌ها، ضمن لحاظ اقضائات ناشي از شرايط زمان و مكان، مورد توجه قرار گيرد. نوشتار فرارو، بر آن است تا از خلال روشي توصيفي-تحليلي و به شيوه ­اي كتابخانه‌اي، با بررسي حمايت از اقليت­ هاي مذهبي در نظام حقوقي اسلام و نظام بين ­المللي حمايت از اقليت ­ها، نسبت ميان آن دو را بنماياند. در حالي كه حقوق بين­ الملل، در قالب تعهدات حقوق بشري، دولت­ ها را به رعايت حقوق مذهبي اقليت­ ها ملزم كرده ‌است، نظام اسلامي، بر اساس نهاد ذمّه، از اقليت­ ها حمايت به عمل آورده و حقوق سياسي، مدني، اقتصادي، اجتماعي و قضايي آنها را محترم شمرده و تضمين مي­كند. به نظر مي‌رسد نهاد ذمّه، در مقايسه با حقوق بين‌المللي بشر، دست­كم در يك نظام ديني، بهتر مي‌تواند حقوق اقليت‌هاي مذهبي را تحقق بخشد.

This article, through a descriptive-analytic method and on a library-based approach and by means of analyzing the protection of religious minorities under Islamic legal system in one side and International Minority Protection Law (IMPL) in the other side, aims to illustrate the relation between these two systems. Religious Minorities have been the first type of these groups enjoying international legal protection and it was after the occurrences such as French Revolution and American Independence that protection has been on rather secular basis. Religious minorities have been a serious Islamic concern from the outset of its revelation. Thereupon, through taking into account the requirements of time and place could be a remarkable pattern in protecting minorities. States, by means of human rights obligations, have a duty to respect, protect and fulfill religious rights of minorities under International Law; meanwhile, in Islamic system and under Tribute Contract, Islamic State shall protect minorities and respect and ensure their political, civil, economic, social and judicial rights. As a result, by comparison with International Human Rights Law, it seems that Tribute Contract, at least in a faith community, is more capable in realization and assurance of the rights of religious minorities.