معناداري زندگي در پرتو جاودانگي نفس از ديدگاه ملاصدرا

The Meaningfulness of Life in the light of the Immortality of Soul From the Viewpoint of Mulla Sadra

پرسش از معناي زندگي و جاودانگي انسان، از جملة دغدغه‌هاي بنياديني است كه از ديرباز ذهن انديشه‌وران را به خود مشغول ساخته است. باور به حيات پس از مرگ و جاودانگي در نوع تفسير انسان از زندگي و در معناداري يا بي‌معنايي آن نقش مهمي دارد. ملاصدرا بر اساس عناصري از نظام فلسفي خويش هم‌چون تجرد نفس، حركت جوهري، حدوث جسماني و بقاي روحاني نفس و با ارائة تبييني متفاوت از پديدة مرگ، ايده‌اي را مطرح كرد كه فهم دقيق آن بر پيوند ميان اعتقاد به جاودانگي نفس و معناداري زندگي صحه مي‌گذارد. رويكردي كه ملاصدرا براي اثبات جاودانگي نفس انسان برگزيده، فلسفي است و نمود‌هاي آن در مسئلة معناداري قابل توجه است. با توجه به ابعاد جاودانگي انسان و معناداري زندگي در نظر ملاصدرا، انسان ايماني، انسان عقلاني و انسان اخلاقي ملازم يكديگرند. در اين مقاله با روشي توصيفي-تحليلي در ابتدا مؤلفه‌هاي مهم در جاودانگي و معناداري زندگي را بررسي خواهيم كرد، سپس نقش اعتقاد به جاودانگي نفس در معناي زندگي را با توجه به مباني حكمت صدرايي تبيين مي‌كنيم.

The meaningfulness of life and a desire to immortality has occupied the probe mind for a long time. Belief in the life after death and immortality have a significant role in the human interpretation of meaninglessness of life. Mulla Sadra, based on his philosophical system and foundations such as soul abstraction, substantive movement, physical occurrence of soul and its spiritual survival, and by offering a different and seminal explanation of the phenomenon of death, raised the idea that the its exact understanding verifies the linkage between belief in the immortality of soul and the meaningfulness of life. Mulla Sadra has chosen a philosophical approach to prove the immortality of human soul and, its impact on the issue of meaningfulness is quite significant. considering immortality and meaning in life in his opinion, faith, rationality and morality are colsely associated. In this paper, applying a descriptive analysis, the important components of a meaningful and eternal life are examined and the role of belief in the immortality of soul, in the meaningfulness of life is elaborated according to the principles of Sadraee wisdom.