تحليل الگوي رشد فضايي – زماني شهر مراغه با استفاده از روش هاي متريك فضايي

Analysis of spatial growth pattern - time in Maragheh city using spatial metric methods

متريك هاي فضايي الگوي شناسايي و سنجش رشد فضايي- زماني شهري است. معيارهاي سنجش الگوي فضايي در اين پژوهش وسعت لكه هاي شهري، محيط لكه ها يا قطعات، مجاورت و نزديكي آنها، فاصله لكه ها با بزرگترين لكه يا لكه اصلي شهري، تعداد لكه ها و قطعات، فضاهاي خالي موجود در داخل لكه ها و اندازه قطعه اصلي شهر است. اين پژوهش به بررسي و تحليل چگونگي رشد شهر مراغه با روش هاي توصيفي–تحليلي و با استفاده ازتصاوير ماهواره اي و نرم افزارهاي ENVI، ArcGIS و افزونه Patch Analyst انجام گرفته است. يافته ها و نتايج پژوهش نشان مي دهد شاخص پيچيدگي قطعات نسبت به دوره هاي قبل بيشتر شده است، بطوريكه شاخص AMWS از 1.56 به 1.84 و شاخص AWMPFD از 1.25 يه 1.35 رسيده است. شاخص مركزيت نيز در سال 1365 عدد به دست آمده 2.14 بوده و در سال 1395 به 1.12 كاهش يافته است و با به وجود آمدن قطعات جديد در اطراف شهر موجب كاهش مركزيت شده است. از نظر شاخص فشردگي هم ميزان آن كاهش يافته و تعداد قطعات ساخته شده شهري افزايش و پيچيدگي افزايش يافته است. از نظر تراكم شهري هم ميزان تراكم در سال 1365، 333.9 نفر در هكتار بوده كه در دوره آخر به 55.8 كاهش يافته است. نتايج گوياي آن است كه شكل رشد شهري بصورت افقي ناموزون با تخريب زمين هاي حاصلخيز كشاورزي و جايگزين كردن آنها با محله هاي پراكنده شهري روبرو گرديده است.

physical development of the city as the spatial pattern of activity in a particular period of time is defined and it is divided into two main groups, means Urban sprawl (Sprawl), and the compact city model (Compact city). In recent decades, cities have grown organically and urban areas in a short time have been several times its original size and city development has been the forms of the individual components, without planning, uncoordinated that urban sprawl pattern is the main feature. This is necessary that attention to physical development of the city in order to sustainable Development. The case study is Maragheh city. Analytical method in this study is comparative. In this study is used of the methods of spatial metrics in order to analysis of urban sprawl in Maragheh city. The results show urban sprawl. Urban growth has been slowly in the past. Starting with rapid urbanization from 1355 to 1365 the city began a rapid growth and area of the city has increased several times and urban sprawl has occurred in this decade and it is continued until 1394