بررسي مقايسه اي ديدگاه ملاصدرا و جان هيك در باب كيفيت بدن اخروي

A Comparative Study on Molla Sadra and John Hick's Views on the Quality of the Otherworldly Body

ملاصدرا بر اساس اصولي از جمله اصل جسمانيةالحدوث و روحانيةالبقاء ، حركت جوهري و سير نفس بين عوالم سه گانه و اثبات تجرّد قوه خيال، ضرورت وجود بدن اخروي و نحوه پيدايش آن و همچنين كيفيت آن را بيان مي كند. طبق ديدگاه او بدن اخروي بدني مثالي است كه عينيت آن با بدن دنيوي ب ر اساس ملاك اين هماني شخصي روشن مي گردد. در اين ديدگاه بدن مثالي بدني جسماني با ماده متفاوت و متناسب با عالم خيال است كه با فاعليت نفس خلق مي شود. جان هيك نيز با اعتقاد به بازآفريني انسان به عنوان واحد جسمي- رواني توسط قدرت پروردگار و ارائه نظريه بدل، وجود بدن اخروي را اثبات و آن را بدلي مشابه بدن دنيوي با ماده متفاوت، اما غيرروحاني معرفي مي كند. او ملاك اين هماني شخصي را حافظه مي داند و به همين سبب بدن اخروي را بدني جديد و غير از بدن دنيوي تلقي مي كند. در مقام مقايسه، دو ديدگاه داراي نقاط اشتراك و افتراقي هستند كه بر اساس آنها مي توان ديدگاه جان هيك از فيلسوفان سنت ديني مسيحي را به ديدگاه صدرالمتألهين، بزرگ ترين فيلسوف اسلامي، نزديك دانست

Molla Sadra explains the necessity of existence of the otherworldly body and the process of its formation and also its quality based on some principles including: the rule of corporeal origination and spiritual continuance (jismaniah al-Huduth va ruhaniyah al-baqa'), motion in the category of substance and the course of soul in the three worlds and proving the immateriality of the faculty of imagination. He believes the otherworldly body is an ideal body and is identical with this world's body because of [having the same] personal identity. Ideal body, according to this view, is a corporeal body with a different material and correspondent with the world of imagination which is created by activity of the soul. Believing the recreation of human as a corporeal-mental unit by the power of God and presenting the theory of substitution, John Hick proves the existence the otherworldly body and introduces it as a similar substitute for the worldly body with a different non-spiritual material. He believes the criterion of personal identity [between the two bodies] is memory and for this reason he considers the otherworldly body is a new body and different from this world's body. Comparing the two views, they have some common and different points which show that the perspective of John Hick, the Christian religious tradition philosopher, is close to the view of Molla Sadra who is the greatest Islamic philosopher.