مقايسه‌ي سلامت خون از نظر شاخص‌هاي ويروسي هپاتيت B و C و ايدز و اعتياد به مواد مخدر در اهدا كنندگان خون حين مراسم مذهبي و شرايط عادي در اصفهان

Comparing the Blood Safety on the Blood Donors within the Religious Ceremonies and Routine Conditions

تهيه خون سالم از وظايف عمده سازمان هاي انتقال خون مي باشد. در برخي از موارد سازمان هاي انتقال خون با اهداكنندگاني مواجه مي شوند كه در شرايط غيرمعمول به اين مركز مراجعه مي نمايند. همه ساله تعداد زيادي از شركت كنندگان در مراسم مذهبي تاسوعا و عاشورا و ساير مناسبت ها اقدام به اهداي خون مي نمايند كه بررسي وضعيت سلامت خون در اين شرايط از جهت تضمين سلامت خون از اهميت خاصي برخوردار است. مطالعه حاضر با هدف تعيين ميزان آلودگي خون هاي اهدايي در اهدكنندگان داوطلب طي مراسم مذهبي تاسوعا و عاشورا در اصفهان و مقايسه آن با اهداكنندگان مراجعه كننده به پايگاه انتقال خون طي ايام عادي طراحي و اجرا شد. روش ها: در اين مطالعه توصيفي- مقطعي گذشته نگر، خون 4808 نفر اهداكننده (2635 نفر اهداكننده در ايام عادي و 2173 نفر در مراسم مذهبي) از نظر شاخص هاي ويروسي HIV Ab، HCV Ab و HBS Ag و همچنين از نظر سابقه اعتياد به مواد مخدر در دو گروه افراد اهدااكننده در ايام عادي و افراد اهداكننده در مراسم مذهبي مورد ارزيابي و مقايسه قرار گرفت. روش نمونه گيري به صورت سرشماري و مطالعه آزمايشات انجام گرفته در مركز انتقال خون اصفهان بود. در پايان، تجزيه و تحليل آماري با استفاده از تست c2 جهت مقايسه فراواني ها بين دو گروه انجام شد. يافته ها: در گروه اهداكنندگان ايام عادي به ترتيب 16 مورد HBS Ag مثبت و 4 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت در حالي كه در اهداكنندگان گروه مراسم مذهبي 4 مورد HBS Ag مثبت و 9 مورد HCV Ab مثبت وجود داشت و در هيچكدام از گروه ها موردي از HIV Ab مثبت به دست نيامد. شيوع HBs Ag در اهداكنندگان خون حين مراسم مذهبي به طور معني داري كمتر از اهداكنندگان خون طي شرايط عادي بود (P=0.018). ميزان شيوع نشانگر HCV Ab در خون جمعيت اهداكننده طي مراسم مذهبي نسبت به جمعيت اهداكننده در شرايط عادي افزايش مختصر داشت ولي از لحاظ آماري اين اختلاف معني دار نبود .(P=0.097) از نظر سابقه اعتياد به مواد مخدر در گروه اهداكننده خون در شرايط عادي سابقه اعتياد به مواد مخدر به نحو معني داري كمتر بود ( (P<0.05كه البته اين اختلاف مي تواند ناشي از عدم اخذ خون از افراد معتاد در سازمان هاي انتقال خون در شرايط عادي باشد. از لحاظ مقايسه مجموع نشانگرهاي ويروسي HBs Ag،HIV Ab و HCV Ab در دو گروه اهداكننده مذهبي و عادي، شيوع مجموع نشانگرها در مراسم مذهبي كمتر بود ولي از لحاظ آماري اختلاف معني داري وجود نداشت (P=0.25). نتيجه گيري: يافته هاي به دست آمده بيانگر اين واقعيت است كه دو گروه اهداكننده از نظر سلامت خون با تكيه بر شاخص هاي ويروسي از سلامت يكسان برخوردار مي باشند؛ بنابراين اشاعه فرهنگ اهداي خون حين مراسم مذهبي علاوه بر جنبه معنوي و اجتماعي از لحاظ سلامت خون اهدايي و قابليت اجراي اين طرح قابل تاييد مي باشد

Background: This stydy aimed to compare the blood safety according to viral makers of hepatitis B and C and AIDS, on the blood donors within the religious ceremonies and routine conditions. Methods: In this retrospective research, 4808 blood samples of two groups of donors, routine donors and the religious ceremony donors, was evaluated for HBsAg, HIV Ab, and HCV Ab viral markers. Finding: The HBs Ag prevalence in the religious ceremony donors significantly was less than the routine conditions, but there was no statistical different in HCV Ab prevalence. Also there was not any report of positive HIV antibody and there was no significant different between the two groups of donors in summation of HIV Ab, HCV Ab and HBs Ag markers. Conclusion: The two groups of this study, routine conditions donors and religious ceremonic donors, had same conditions in safety of blood.