فلسفه تمدن نوين اسلامى؛ ماهيت و مبانى

The Philosophy of the New Islamic Civilization; Nature, Principles

تمدن نوين اسلامي يا احياي تمدني نوين زير چتر ديانت اسلامي، ذهن دسته بزرگي از دغدغه مندان و متفكران جهان اسلام را، به ويژه در چند دهه اخير به خود معطوف داشته است، واقعيت آن است كه تمدن نوين و موثري در پرتو آموزه هاي اسلامي و در جهان اسلام رو به گسترش است. اينكه چنين تمدني با چه رويكردها و شالوده هايي صورت مي پذيرد از پرسش هاي بنيادين است، چنان كه شكوفايي پيشين آن از همين منظر قابل كاوش و الگوبرداري است. به زعم اين نوشتار، تمدن نوين اسلامي، بر پايه چند اصل بنيادين در حال بازآفريني خويش است: 1_ هدفمندي هستي در پرتو خدامحوري يكتاپرستي؛ 2_ اصل برابري همگان در پيشگاه خداوند و امكان برتري اكتسابي با پايبندي به ارزش هاي متعالي؛ 3_ اصل ساخت دنيا در راستاي آخرت (ايجاد تعادل ميان دنيا و آخرت، و مستمر ديدن حيات انساني)؛ 4_ اصل تحقق امت اسلامي است كه اساساً ديانت اسلامي موجوديت خود را با آن مي نماياند؛ 5_ اصل جهان وطني اسلام و نيز باور به اعتلاي اسلام؛ 6_ اصل علم مداري و معرفت جويي. اين اصول و رويكردها، از يك سو به معنابخشي حيات (بُعد حقيقي و متني= نرم افزاري) مي انجامد و آدمي را از بحران معنويت مي رهاند و از ديگر سو زندگي همراه با آسايشي را (بُعد ابزاري= سخت افزاري) فراهم مي سازد.

The new Islamic civilization or the revival of a new civilization under the auspice of Islamic religiosity has preoccupied many of those concerned with Islamic problems and the thinkers of the Islamic world، especially in the past several centuries. The truth is that a new and influential civilization is developing in light of the Islamic doctrines in the Islamic world. The fundamental question is that in what approaches and on what foundations such a civilization is taking place; as its previous flourishing is also likely to be explored and emulated from this same perspective. In the writer’s opinion، the new Islamic civilization is being recreated on the basis of several fundamental principles: 1. Principle of the purposefulness of existence in light of theocentricism and Monotheism; 2. Principle of the equality of all people before God and the possibility of acquired superiority through abiding by transcendental values; 3. Principle of building the world in line with the Hereafter (creating balance between the world and the Hereafter and seeing the human life as continuous); 4. Principle of the actualization of Islamic community، by which the Islamic religiosity basically represent its entity; 5. Principle of Islamic cosmopolitanism and belief in sublime Islam; 6. Principle of science-orientedness and knowledge-seeking. These principles and approaches would on one hand lead to giving meaning to life (the real and textual dimension = software) and freeing mankind from spiritual crisis، and on the other، would provide a convenient life (instrumental dimension = hardware).