تبيين اهداف برنامۀ درسي خردگرايانه در منابع اسلامي

Goals of Rationalistic Curriculum in Islamic Resources

هدف: هدف پژوهش، تبيين و اعتباريابي اهداف برنامۀ درسي خردگرايانه در متون اسلامي بود. روش: روش تحقيق، تركيبي و از نوع اكتشافي - متوالي است. داده ها در بخش كيفي با استفاده از متون كاوي و مصاحبه و در بخش كمي به روش توصيفي- پيمايشي با استفاده از پرسشنامه جمع آوري شد. نخست به روش تحليل مضمون متون اسلامي، چارچوب اوليۀ اهداف برنامۀ درسي خردگرايانه در قالب مضامين پايه، سازمان دهنده و فراگير تدوين و از طريق مصاحبه با صاحب نظران، به روش سه سوسازي، بررسي و اعتباريابي شد. در پايان نيز با استفاده از روش توصيفي پيمايشي و بر اساس يافته هاي كيفي، پرسشنامه اي حاوي 18 عبارت با داشتن روايي صوري و پايايي مناسب(ضريب آلفا 84 / ) تدوين شد. داده هاي جمع آوري شده با استفاده از روش آماري مجذور خي و ضريب توافقي كاپا بررسي شد. يافته ها: هدف غايي برنامۀ درسي خردگرايانه در متون اسلامي، پرورش عقل در جهت قرب الي الله؛ مقاصد تربيتي آن، رشد حكمت و اهداف كلي اين برنامه: رشد بصيرت و شناخت، تفكر، قدرت تميز دادن؛ قدرت تصميم گيري و مآل انديشي، رشد علمي و پژوهشي و همچنين رشد اخلاقي و تزكيه نفس مشخص شد. نتيجه گيري: اهداف ذكر شده، اهداف برنامۀ درسي خردگرايانه در متون اسلامي است؛ زيرا عقل اسلامي در بنياد خود، خدامحور است و تربيت عقلاني حكمت محور است كه مي تواند همۀ معاني عقل را در مفهوم جامع اسلامي آن در بر گيرد. برنامۀ درسي خردگرايانه؛ بصيرت، تفكر، قدرت تميز دادن، تصميم گيري و تزكيۀ نفس فراگيران را نيز رشد مي دهد.

Objectives: The main aim of the present study is explaining the purposes of rationalistic curriculum in Islamic resources. Method: The research method was Mixed Method and the qualitative and quantitative methods have been used to carry it out. The statistical sampling in the qualitative section consisted of Philosophy of Educationand curriculum experts, out of whom 9 were selected using goal-oriented sampling. The quantitative statistical sampling comprised of 22 Philosophy of Education and curriculum experts. The research data were collected from content analyzing, semi-structured interview and researcher-made questionnaire.Results The results of the research indicate that rationalistic curriculum, s aim is to obey and Worship Allah and Goal of this curriculum is nurturing “Hekmat” and rationalistic curriculum, s sub-goals is fostering students` ability to decision making, to construct knowledge and to do research,self-purification, improving students` ability in differentiation and thinking. Conclusion: Islamic reason is at its foundation Allah-centered and, it can be said that a rational curriculum will increase insight, thinking, and power of differentiation, self-purification, decision making and morality.