نكات اختلافي داستان ملاقات حضرت موسي و خضر (ع) در ديدگاه مفسران فريقين

Moral Points in the Story of the Prophet Moses (A.S.) Meeting with Khiḍr (A.S.) in Viewpoints of the Interpreters of two Major Sects’

پژوهش حاضر با استفاده از روش توصيفي _ تحليلي، به بررسي جنبه هايي از داستان ملاقات حضرت موسي(ع) و خضر(ع) كه مورد اختلاف مفسران قرآن قرار گرفته است، ميپردازد. بدين رو پس از بررسي آراي چهل نفر از مفسران فريقين ذيل آيات 60 تا 82 سوره كهف، آراي مختلف در يازده عنوان برجسته مورد اختلاف شامل «موساي نبي7 يا شخصي ديگر»، «نبيِ الهي يا وليِ الهي»، «نام اصلي آن بنده الهي»، «علت» و «مكان» ملاقات حضرت موسي(ع) و خضر (ع)»، « كيفيت ماهي و زنده شدن آن»، «عالم تر بودن موسي(ع) يا خضر (ع)»، «مكان قريه يتيمان»، «نوع گنج يتيمان»، «امكان يا عدم امكان وقوع نسيان براي پيامبران»، «حكمت كارهاي حضرت خضر (ع)» بيان شده و در انتهاي هر بخش، نظر برگزيده ، اعلام گرديده است. برجسته ترين نتيجه پژوهش بدين قرار است كه بايد از يك سو، از اهتمام به اختلاف هايي كه تاثيري در هدايت افراد ندارند _ مانند اختلاف بر سر نام مكان ها _ چشم پوشيد و از سوي ديگر، در اختلاف هايي كه پيرامون مسائل بينشي هستند _ مانند عصمت و علم پيامبران و حكمت كارهاي حضرت خضر (ع)_ بر اساس آموزه هاي قرآني، روايي و عقلي، از هرگونه افراط و تفريط پرهيز كرد.

the story of Prophet Moses (A.S.) meeting with Khiḍr (A.S.) that have been disagreed by the interpreters of the Qur’ān. Thus، after examining the opinions of forty interpreters from among the two major sects (farīqayn = Sunnīs and Shī‘as) under the verses 60 to 82 of Sūrat al-Kahf، various opinions under the following eleven controversial headings are stated and the selected view is announced at the end of every section: “Prophet Moses (A.S.) or someone else”، “Prophet of Allah or Friend of Allah”، “the quality of the fish and its coming back to life”، “Prophet Moses (A.S.) being more learned or Khiḍr”، “the place of the orphans’ village”، “the kind of the orphans’ treasure”، “possibility or impossibility of occurring oblivion for the Prophets”، and “the wisdom behind Khiḍr’s actions”. The most eminent conclusion of the research is that، according to the Qur’ānic and narrative doctrines، one should، on one hand، forgo insisting on disagreements that have no impact on people’s guidance – like disagreement on the names of places – and on the other hand، avoid going to extremes in disagreements concerning intuitive issues – such as the Infallibility and knowledge of the Prophets and the wisdom behind Khiḍr’s actions.