كليدواژه :
ريشه , سوپر جاذب , ميكوريزا , نخود
چكيده فارسي :
سابقه و هدف: گنجاندن بقولات در تناوب و كاهش مصرف كود شيميايي مورد توجه محققان و كارشناسان است.
چون مي تواند نقش مهمي در باروري و حفظ فعاليت هاي بيولوژيك خاك، افزايش كيفيت محصولات كشاورزي و
سلامت اكوسيستم داشته باشد. اهميت استفاده از پليمر سوپر جاذب و قارچ ميكوريزا در كشت ديم به اين دليل است
كه سبب بهبود حفظ آب و تأمين عناصر براي گياه مي شوند.
مواد و روشها: آزمايش به صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوكهاي كامل تصادفي با سه تكرار در روستاي
زالي شهرستان دلفان استان لرستان اجرا شد. عوامل مورد بررسي شامل رقم (آرمان و آزاد به عنوان فاكتور اصلي، كاربرد پليمر سوپر جاذب (صفر شاهد، 100 و 200 كيلوگرم در هكتار) و مصرف ميكوريزا (صفر (شاهد) و 200 كيلوگرم در هكتار) به عنوان فاكتور فرعي بودند.
يافته ها: ارقام از نظر صفات مورد بررسي تفاوت معني داري باهم نداشتند. مصرف 200 كيلوگرم در هكتار پليمر
سوپرجاذب در مقايسه با شاهد سبب افزايش عملكرد بيولوژيك5/9
درصد عملكرد دانه 9/4 درصد طول ريشه 18/5 درصد تعداد گروه ريشه 8/3 درصد و حجم ريشه 21/9 درصد شد نتايج نشان داد ميكوريزا نيز عملكرد بيولوژيك 4/7 درصد عملكرد دانه ( 4 درصد) طول ريشه (12/8) درصد وزن خشك ريشه 8/3 درصد و حجم ريشه 11/7 درصد را افزايش داد اثر متقابل سوپر جاذب و ميكوريزا بر عملكرد بيولوژيك و دانه، طول ريشه و تعداد گره هاي ريشه معني دار شد
نتيجه گيري: كاربرد پليمر سوپر جاذب و ميكوريزا هر يك به تنهايي سبب بهبود صفات ريشه و عملكرد دانه شد اما
كاربرد همزمان اين دو عامل اثر بيشتري بر عملكرد و صفات مورد بررسي داشت. با توجه به كمبود منابع آب در
كشور، كاربرد همزمان ميكوريزا و پليمر سوپر جاذب در شرايط كشت ديم نخود مي تواند علاوه بر بهبود عملكرد، بستر
را براي دستيابي به كشاورزي ارگانيك و پايداري سيستم هاي كشاورزي و سلامت بيشتر محيط زيست مهيا سازد
چكيده لاتين :
Background and aim: Researchers and experts interested on legumes in rotation for reducing
chemical fertilizers. The use of biological resources instead of chemicals can play an important
role in maintaining fertility and soil biological activities; also increased the quality of
agricultural products and ecosystem health. Applying mycorrhiza and superabsorbent as factors
of preserving water and supplying nutrients for plants are important in dry farming.
Materials and methods: The experiment was conducted in Lorestan province (Noor Abad city)
as a split-factorial arrangement based on a randomized complete block design (RCBD) with
three replications. Two different chickpea cultivars (‘Arman’ and ‘Azad’) were used as the main
plot and superabsorbent polymer at three levels (0, 100 and 200 Kg ha-1) and mycorrhiza at two
levels (0 and 200 Kg ha-1) were served as the sub-plots.
Finding: Cultivars were not different significantly according to considered traits. Using
superabsorbent (200 Kg ha-1) increased biological yield (5.9%), grain yield (9.4%), root length
(18.5%), number of nodules (19.7%) and root volume (21.9%). Results indicated that
mycorrhiza application improved biological yield (4.7%), grain yield (4%), root length (12.8%),
root dry weight (8.3%), and root volume (11.7%). The interaction of superabsorbent and
mycorrhiza was statistically significant on biological yield, grain yield, root length, and the
number of root nodules of chickpea.
Results: Applying superabsorbent and mycorrhiza increased root traits and grain yield,
however, when they were used together, their positive effects on the yield and root traits were
more than they were applied separately. Regarding to the water resources shortage in the
country, simultaneous using of mycorrhiza and superabsorbent; in addition to improving
chickpea yield under rain-fed conditions, can provide bases for organic agriculture, system
sustainability, finally more environment health.
