پديد آورندگان :
خسرويان، تكتم دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , زينلي، ابراهيم دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , سياهمرگويي، آسيه دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , قرباني نصرآبادي، رضا دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان , عاليمقام، مجيد دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان
كليدواژه :
برگ , دانه , ريشه , ساقه , غلظت فسفر
چكيده فارسي :
اطلاعات مربوط به غلظت و تجمع فسفر در ماده خشك گياهي و ضرايب تخصيص آن به اندام هاي مختلف گياه مي تواند به بهبود تغذيه فسفري گياهان زراعي و افزايش كارآيي استفاده از كودهاي فسفره كمك كند. به منظور بررسي تاثير مايه زني با باكتري Streptomyces sp. و مقدار فسفر كودي صفر،8/4، 16/8،25/2،33/6 ميلي گرم فسفر خالص در كيلوگرم خاك خشك معادل صفر 20،40،60،80 كيلوگرم فسفر خالص در هكتار) بر تجمع و تسهيم فسفر و ماده خشك در دو گياه گندم (رقم مرواريد) و جو (رقم صحرا)، در سال 1394 آزمايشي به صورت فاكتوريل در قا لب طرح كا ملا تصا دفي با چهار تكرار به صورت گلداني در فضاي باز در دانشگاه
علوم كشاورزي گرگان اجرا شد. مقدار فسفر قابل جذب خاك مورد استفاده در آزمايش برابر 5/8 ميلي گرم كيلوگرم بود
نتايج حاكي از تاثير معني دار مقدار فسفر كودي بر تجمع ماده خشك، غلظت فسفر و مقدار فسفر تجمع يافته در تمام اندام هاي گياه (P=0.01) بود. مايه زني نيز به طور معني داري بر تجمع ماده خشك در تمام اندام هاي گياه به استثناي دانه و تجمع فسفر در همه آن ها به جز ساقه تاثير گذاشت اما تاثير معني داري بر غلظت فسفر بخش هاي مختلف بوته به استثناي برگ و ريشه نداشت. در نتيجه، چنين استنباط مي شود كه مقدار فسفر كودي از طريق تغيير مقدار ماده خشك و غلظت فسفر، اما مايه زني، بيشتر از طريق تغيير مقدار ماده خشك بر تجمع فسفر تاثير گذاشته است. همچنين، يافته هاي اين مطالعه حاكي از ثبات بسيار زياد ضرايب تخصيص ماده خشك و فسفر به بخش هاي مختلف بوته در مقايسه با تجمع ماده خشك و فسفر و غلظت فسفر بود. غلظت فسفر در شرايط عدم مصرف فسفر كودي در كل بوته مقدار فسفر تجمع يافته در كل بوته گندم و جو به ترتيب 3/99 و 4/57 و در دانه آنها به ترتيب 1/79 و 1/94 ميلي گرم در بوته بود.بر اساس مدل دوتكهاي برازش داده شده به داده ها، تجمع فسفر در كل بوته گندم و جو به ترتيب تا مصرف 51و 99 و در دانه آنها به ترتيب تا مصرف 47 و 54 كيلوگرم فسفر خالص در هكتار به صورت خطي افزايش يافت
ولي پس از آن، افزايش مصرف فسفر كودي موجب تغيير معني دار تجمع فسفر در كل بوته و دانه نشد. مقدار فسفر
67/ 13 و 13/38 و در دانه به ترتيب 7/95 و 6/29
ميلي گرم در بوته بود. در هر دو گياه مورد بررسي، در تمام مقادير فسفر كودي، ترتيب اندام ها بر اساس مقدار
فسفر تجمع يافته به صورت ريشه< برگ< ساقه< دانه بود
نتيجه گيري: يافته هاي اين مطالعه حاكي از افزايش تجمع ماده خشك، غلظت و تجمع فسفر در تمام اندامهاي گياه با
افزايش مقدار فسفر كودي و ثبات نسبي ضريب تخصيص ماده خشك و فسفر به اندامها در مقادير مختلف فسفر
كودي بود. همچنين، مايه زني رشد رويشي گياه و از اين طريق تجمع فسفر در گياه را افزايش داد. نتايج اين پژوهش
روشن ساخت كه در دو گياه زراعي راهبردي گندم و جو به ازاي هر تن دانه بسته به مقدار فسفر خاك3/6 تا 5/9 كيلوگرم و به ازاي هر تن كاه و كلش 1/7 تا 3/9 كيلوگرم فسفر از خاك جذب مي شود
چكيده لاتين :
Background and objectives: Information on the concentration and accumulation of phosphorus (P) in the plant dry matter (DM) and the coefficients of its allocation to different plant parts can help improve the P nutrition management of crops and increase the efficiency of P fertilizers. In addition, this information is required in crop growth simulation models.
Materials and methods: In order to investigate the effect of inoculation with Streptomyces sp. bacteria and fertilizer P rates (0, 20, 40, 60 and 80 kg P ha) on the P and DM accumulation and partitioning in wheat (cultivar Morvarid) and barley (cultivar Sahra) a pot experiment was carried out in new campus of Gorgan University of Agricultural Sciences during 2015 growing season. The experimental design was completely randomized design as a factorial experiment with four replications. Soil available P was recorded 5.8 mg kg-1.
Results: Results showed that the effect of fertilizer P rate on DM accumulation, P concentration and accumulation in all plant parts was significant (P = 0.01), statistically. Inoculation also influenced on the DM accumulation in all plant parts except seeds, and P accumulation in all of them except the stem, but its effect on the P concentration in different parts of plant with the exception of leaf and root was not significant. Hence, it can be deduced that the rate of fertilizer phosphorus through both DM accumulation and P concentration, and inoculation only via DM accumulation affected on the P accumulation. Also, the findings of this study showed a very high stability of allocation coefficients of DM and P to different parts of plant compared to DM and P accumulation and P concentration. In unfertilized control, the accumulated phosphorus rate in whole plant was 3.99 and 4.57 and in grain was 1.79 and 1.94 mg P plant-1 for wheat and barley, respectively. Based on the segmented model fitted data, the accumulation of phosphorus in the whole plant increased linearly up to 51 and 59, and in their grain up to 47 and 54 Kg P ha-1 for wheat and barley, respectively. But after that, more fertilizer P application did not significantly change the quantity of P accumulated per plant or grain. In above mentioned fertilizer phosphorus rates, the amount of P accumulated in whole plant was 13.67 and 13.38 and in grain was 7.95 and 6.29 mg P plant-1 for wheat and barley respectively. In both investigated crops, at all levels of fertilizer P, the order of organs based on the P accumulation was as grain > stem > leaf> root.
Conclusion: The findings indicate the increased dry matter accumulation, concentration and accumulation of phosphorus in all plant organs by increasing the amount of phosphorus fertilizer, and relative stability of allocation coefficient of dry matter and phosphorus to organs at different levels of phosphorus fertilizer. Also, inoculation increased vegetative growth and thereby increased the accumulation of phosphorus in plant. The results of this research reveals that two strategic crops of wheat and barley uptake 3.6 to 5.9 kg P per ton of grain and 1.7 to 2.9 kg P per ton of straw depending on the amount of available P in the soil.
