عوامل خطر و محافظت كننده سوء مصرف الكل و مواد در نوجوانان

RISK and PROTECTIVE FACTORS IN ADOLESCENTS' ALCOHOL and SUBSTANCE ABUSE

پيش‌ زمينه و هدف: نوجواني دوره اوج خطر براي شروع مشكلات دارويي و خطر انتقال از مصرف به سوء مصرف مواد است. هدف از مطالعه حاضر، بررسي عوامل خطر و محافظت­ كننده سوء مصرف الكل و مواد در نوجوانان دبيرستاني است تا از طريق شناسايي اين عوامل سهمي در هدايت برنامه‌هاي كاهش تقاضاي مصرف مواد داشته باشد. مواد و روش‌ كار: ‌اين مطالعه توصيفي – تحليلي از نوع همبستگي بود. جامعه آماري همه دانش­ آموزان دوره دوم دبيرستان­هاي اروميه بودند. شركت­ كنندگان در پژوهش 367 نفر بودند كه به روش نمونه­ گيري تصادفي خوشه­ اي برحسب ناحيه، جنسيت، رشته و سال تحصيلي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ­ها پرسشنامه اطلاعات جمعيت ­شناختي و پرسشنامه غربالگري غير ­مستقيم سوءمصرف مواد - نسخه دوم نوجوانان بود. يافته‌ها: نتايج نشان داد پسر بودن، وضعيت تحصيلي بد و تعداد زياد دوستان و مصرف سيگار عوامل خطر، دختر بودن، پيشرفت تحصيلي، مدت‌زمان اوقاتي را كه والدين در اختيار فرزندان قرار مي­ دهند و مدت‌زمان اوقاتي را كه فرزندان با والدين سپري مي­كنند، عوامل محافظت­ كننده از سوء مصرف الكل و مواد محسوب مي‌شوند ساير عوامل، ورزش كردن، منطقه سكونت، اشتغال مادر، نوع مسكن، درآمد خانواده، تحصيلات پدر و مادر، در سوء مصرف الكل و مواد دانش­ آموزان نقشي نداشتند. بحث و نتيجه‌گيري: اين يافته‌ها اطلاعات با ارزشي را در رابطه با گروه‌هاي پرخطر در اختيار متصديان برنامه ­هاي كاهش تقاضاي مصرف مواد قرار مي­دهد كه مي­توانند در برنامه‌هاي پيشگيري از اعتياد از آن سود جويند.

Background & Aims: Adolescence is a period associated with the highest risk for developing drug problems and the risk of transmission from substance use to abuse. This study aimed to investigate the risk and protective factors of alcohol and substance abuse among high school adolescents. Materials & Methods: This research was a descriptive analytical study of correlation type. The study population were second grade high school students in Urmia. The study included 367 students who were selected using cluster random sampling in terms of region, gender, major, and academic year. Data were collected using demographic information questionnaire and Substance Abuse Subtle Screening Inventory-Adolescent Version-2. Results: The results showed that masculinity, poor education, large number of friends and smoking are among risk factors, and femininity, academic achievement, the amount of time parents spend with their children, and the amount of time children spend with their parents are among the protective factors against alcohol and substance abuse. Other factors such as exercise, region of residence, mother’s employment, type of housing, family income, and parental education play no role in alcohol and substance abuse among students. Conclusion: These findings provide valuable information about high-risk groups and those who plan to offer drug-reduction programs and drug addiction prevention programs.