عنوان مقاله :
ارتباط دو مفهوم شكر و شرك در قرآن كريم
عنوان به زبان ديگر :
The Relationship between the Two Terms Shukr and Shirk in the Holy Qur’an
پديد آورندگان :
خوش قامت، محدثه دانشگاه علوم و معارف قرآن , شاه پسند، الهه دانشگاه علوم و معارف قرآن - دانشكده تربيت مدرس مشهد
كليدواژه :
شكر , شرك , ارتباط معنايي , كفر , توحيد
چكيده فارسي :
«شكر» و «شرك» دو مفهوم پر كاربرد در قرآن كريم هستند. در نگاه نخست، اين دو تنها رابطه اي تقابلي از جنس تقابل خير و شر دارند، اما بررسي آيات قرآن كريم، نشاندهنده ارتباط بيشتر اين دو مفهوم است. پژوهش حاضر تلاش دارد با مطالعه تطبيقي دو مفهوم شكر و شرك در آيات قرآن، ارتباطشان را بيش از پيش تبيين نمايد. در اين راستا پس از توصيف و تحليل آيات مرتبط با هر دو مفهوم، به اين نتيجه رسيده است كه تقابل مفهومي شكر و شرك به گونه اي است كه شرك با نفي مقابل خود (عدم شكر) قابليت جايگزيني دارد؛ يعني در جايي كه سياق آيه اقتضاي ذكر «شكر نمي كنيد» را دارد، «شرك مي ورزيد» جايگزين شده است و برعكس. نيز رابطه سلبي_ ايجابي ميان عوامل و موانع شكر و شرك به اندازه اي است كه عوامل شكر به عنوان موانع شرك معرفي شده اند. در نهايت بايد گفت بر اساس آيات قرآن، تا زماني كه انسان شرك بورزد، شكر حقيقي كه همان توحيد است، تحقق نمي يابد.
چكيده لاتين :
Shukr (giving thanks) and shirk (ascribing partners to God) are two of the most frequently used terms in the Qur’an. At the first glance، these two have only a contrasting relation of an opposition type between good and evil. However، a study of the verses of the Holy Qur’an shows that these two concepts have other relations، as well. Conducting a comparative study of the two concepts of shukr and shirk، the present research attempts to further elucidate their relations. To this end، after describing and analyzing the verses concerning the two concepts، it is concluded that the conceptual contrasting of shukr and shirk is in such a way that shirk can be substituted with the negative of its opposite (non-gratitude); that is، where the verse is implied as mentioning “you do not give thanks”، it is substituted with “you practice shirk” and vice versa. Furthermore، the negative-affirmative relationship between the causes and preventers of shukr and shirk are to such an extent that the causes of shukr have been introduced as preventers of shirk. In conclusion، it is to be said that according to the verses of the Qur’an، so long as man commits shirk، the real shukr، which is the same as monotheism، would not actualize.
