توسعه جنوب در عرصه جهاني‌شدن

Development of South Countries during Globalization

كشورهاي جنوب در عرصه جهانيشدن با چه فرصتها و تهديداتي مواجه هستند؟ آيا در دوران بلوغ نظام سرمايهداري، هنوز براي برخي از كشورهاي جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به اين سوال برخي از كارشناسان عمدتاً چپ اين ايده را مطرح ميكنند كه جهانيشدن در عرصه اقتصادي به معناي گسترش نظام سرمايهداري و در نتيجه افزايش شكاف بين كشورهاي فقير و غني است. در اين راستا، آنها به آمارهاي نهادهاي معتبر بينالمللي چون بانكجهاني و سازمان تجارت جهاني اشاره ميكنند كه نشاندهنده افزايش اختلاف بين درآمد كشورهاي فقير و غني است. با اين وجود، تمركز بر روي اين آمارها به معناي نديدن ابعاد ديگر جهاني شدن ميباشد. در كنار اين مساله نگرانكننده، بايد اشاره نمود كه به دليل بروز تغييرات ماهوي در ماهيت نظام سرمايهداري و بروز انقلاب اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهاني، زمينه بهتري براي توسعه بعضي از كشورهاي جنوب مهيا شده است. در نتيجه، بعضي از اين كشورها كه شرايط اوليه را دارند، ميتوانند از فرصتهايي كه جهانيشدن از طريق شركتهاي چندمليتي در اختيار آنها قرار داده استفاده نمايند. در اين راستا هدف مقاله حاضر ارزيابي اين فرضيه و ابعاد مختلف اين موضوع در چند بخش ميباشد. در پايان اين گونه بحث خواهد شد كه حتي در دوران بلوغ سرمايهداري امكان توسعه با وجود شرايط مساعد داخلي وجود دارد.

What opportunities and threats await South Countries during globalization? Are there any opportunities for the South Countries for further development in the era of capitalism maturity? To find answers to these questions, some experts express exactly the reverse. In other words, they hold that globalization in the realm of economy means the expansion of capitalism and it consequently leads to a deeper gap between poor and rich countries. To support their stance, they point to the statistics published by such reliable international bodies as World Bank and World Trading Organization (WTO) which suggest a greater difference between revenues of poor and rich countries. On the other hand, any mere focus on these statistics means closing eyes on other dimensions of the globalization. Besides this concern, it is noteworthy that changes in the nature of capitalism and occurrence of information and communications revolution in the global scale seem to have facilitated the development of some South Countries. So these countries which enjoy basic requirements can make use of opportunities the globalization provided for them via multinational corporations. This study is an attempt to investigate this hypothesis and various dimensions to it. Findings suggest that even at the time capitalism has reached its maturity, there are possibilities for development provided domestic desirable conditions are created.