اثر استعمال خارجي گلايسين بتائين بر تخفيف اثرات تنش شوري در مرحلۀ جوانه زني و رشد اوليۀ گياهچۀ ذرت (Zea mays L.)

Influence of exogenous application of glycinebetaine on alleviating the effect of salinity stress at germination and early seedling growth of corn (Zea mays L.)

به منظور بررسي اثر تيمار بذور با گلايسين­ بتائين بر تخفيف اثرات تنش شوري در مرحله جوانه­ زني و رشد اوليۀ گياهچه ذرت، آزمايشي به صورت فاكتوريل درقالب طرح كاملاً تصادفي با سه تكرار انجام شد. ابتدا بذور در محلول­ هاي تهيه شده گلايسين­ بتائين در 5 سطح (صفر، 2، 4، 8 و 16 ميلي­مولار) خيسانده شده و پس از گذشت 24 ساعت در پتريديش قرار داده شدند. سپس براي اعمال تنش شوري از محلول­هاي نمك كلريد­سديم در سطوح صفر، 5، 10، 15 و 20 دسي­ زيمنس بر متر استفاده شد. نتايج نشان داد كليه پارامتر­هاي مورد ارزيابي به شوري واكنش منفي معني­ داري نشان دادند. اما تيمار بذور با گلايسين­ بتائين موجب افزايش معني­ داري در پارامتر­هاي درصد جوانه­ زني و طول و وزن تر ريشه­ چه و ساقه­ چه گرديد. اين آزمايش نشان داد كه تيمار بذور با گلايسين­ بتائين، اثر مثبتي در تخفيف اثرات تنش شوري داشت و كاربرد گلايسين­ بتائين تا سطح شوري 10 دسي­ زيمنس بر متر نسبت به تيمار عدم كاربرد آن برتري يافت. مقايسات ميانگين نشان داد كه غلظت 4 ميلي­ مولار گلايسين ­بتائين، مطلوب­ترين وضعيت را در مقابله با تنش شوري در مرحلۀ جوانه ­زني ايجاد كرده و در بالاترين سطح آماري قرار گرفت. لازم به ذكر است كه گلايسين ­بتائين در غلظت بالا (16 ميلي ­مولار) اثر منفي بر خصوصيات جوانه­ زني داشت.

In order to study the influence of seed treatment with glycinebetaine (GB) on alleviating the negative effect of salinity stress at germination and early seedling growth stage of corn, a factorial experiment was conducted based on CRD with three replications. Seeds were soaked for 24 hours at different GB levels including 0, 2, 4, 8 and 16 mM and then were placed in petri dish. To apply salinity stress, NaCl solutions at different levels (0, 5, 10, 15 and 20 dS.m-1) were added to the Petri dishes. Results indicated that all measured parameters showed a significant negative response to salinity. Seed treatment with GB, however, caused a significant increase in germination percentage and length and fresh weight of radicle and coleoptile. This experiment showed that seed treatment with GB had a positive effect on reducing the effect of salinity stress and using GB proved its positive effect up to the salinity level of 10 dS. m-1. Comparison of the means showed that GB concentration of 4 mM provided the best situation in alleviating the salinity stress at germination stage and was in the highest statistical level. It is notable that GB concentration of 16 mM caused a negative impact on germination characteristics.