بررسي ژنتيكي مقاومت به خشكي در گندم نان با استفاده از روش‌هاي‌ گرافيكي GGE bi-plot و مدل AMMI

Genetic Investigation of Drought Resistance in Bread Wheat Using Graphical Methods: GGE bi-plot and AMMI Model

به منظور مطالعه ژنتيكي تحمل به خشكي در گندم نان از باي‌پلات داده‌هاي داي‌آلل استفاده گرديد. والدين شامل ارقام الوند، بزوستايا، نويد، روشن، گاسپارد، سرداري و شهريار و دورگ‌هاي اصلي حاصل از تلاقي آنها در سال زراعي 1387-1386 با استفاده از طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكرار تحت دو شرايط نرمال و تنش خشكي ارزيابي شدند. تجزيه واريانس تنوع معني‌داري بين ژنوتيپ‌ها براي تمامي صفات مورد بررسي نشان داد. جهت ارزيابي پتانسيل ارقام از روش گرافيكي GGE bi-plot و روش AMMI استفاده گرديد. صفات مورد بررسي عبارت بودند از وزن هزار دانه، وزن دانه در بوته، وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته، طول ريشك، طول پدانكل و تعداد دانه در سنبله. براي وزن هزاردانه در هر دو شرايط نرمال و تنش خشكي رقم بك‌كراس‌روشن بهترين تركيب‌شونده عمومي بود. همچنين ارقام نويد و شهريار بهترين تركيب‌شونده‌هاي خصوصي براي اين صفت بودند به طوري كه هيبريد نويد × شهريار بهترين هيبريد شناخته شد، براي ساير صفات هيبريد الوند × سرداري بهترين هيبريد بود. اين نتايج بر اساس روش گرافيكي AMMI نيز تأييد گرديد. همچنين رقم الوند براي وزن هزار دانه بهترين تستر تشخيص داده شد. براي صفت وزن دانه در بوته رقم بك‌كراس روشن، براي وزن سنبله، طول سنبله، ارتفاع بوته و تعداد دانه در بوته رقم گاسپارد و براي صفات طول ريشك و طول پدانكل ارقام سرداري و الوند داراي بيشترين تركيب‌پذيري عمومي بودند

To study the genetics of drought tolerance in bread wheat, the bi-plot of diallel data was used. Parents (Alvand, Bezostaya, Navid, Roushan, Gaspard, Sardary and Shahriar) and their crosses (without reciprocal crosses) were studied in 2007 using a Randomized Complete Block (RCB) design with three replications under normal and stress conditions. Analysis of variances indicated significant differences among genotypes for all traits. The GGE bi-plot graphical as well as AMMI methods were used for evaluation of cultivar potential. Investigated traits were 1000 kernel weight, kernel weight per plant, spike weight, spike length, plant height, awn length, peduncle length and kernel number per spike. For 1000 kernel weight, Roushan cultivar was the best general combinator. Moreover, Navid and Shahriar cultivars were the best specific combinatory, so that Navid × Shahriar cross was the best hybrid and for all other traits, the Alvand × Sardary was the best hybrid. These results were confirmed by AMMI method. Alvand cultivar was the best tester for 1000 kernel weight. For kernel weight per plant, Roushan cultivar, for spike weight, spike length, plant height and kernel number per plant Gaspard cultivar and for awn length and peduncle length Sardary and Alvands cultivars had the highest general combining ability.