بررسي اثرات تنش شوري بر عملكرد و برخي خصوصيات فيزيولوژيك كلزاي پاييزه در استان سمنان

Studying the effects of salt stress on yield and physiological characteristics of winter rapeseed in Semnan province

به منظور بررسي تحمل به شوري ارقام كلزا به تنش شوري و اثرات آن بر برخي ويژگيهاي تغذيه اي، آزمايشي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوك كامل تصادفي در استان سمنان انجام شد. در اين تحقيق7 رقم كلزا در شوري هاي متفاوت (1/9، 7 و 12 دسي زيمنس بر متر) در 3 تكرار مورد بررسي قرار گرفت، شوري بعنوان فاكتور اصلي و رقم بعنوان فاكنور فرعي انتخاب گرديد. بر اساس اندازه گيري اجزاء عملكرد، عملكرد دانه، مطالعه الگوي جذب عناصر غذايي و توان گزينش انتخابي پتاسيم در برابر سديم(K/Na) رقم يا ارقام متحمل به شوري پس از تجزيه داده ها معرفي گرديد. نتايج تجريه آماري نشان داد تنش شوري بر تمام خصوصيات اندازه گيري شده اثرات معني داري را داشته اما اثرات متقابل شوري و رقم تنها بر عملكرد نسبي موثر بود(p<0.01). افزايش شوري باعث كاهش ماده خشك، عملكرد دانه، ارتفاع بوته، مقدار جذب پتاسيم و نسبت K/Na و افزايش سديم در گياه گرديد. ارقام بر اساس تحمل آنها به تنش شوري گروه بندي گرديدند. ارقام SLM046 و Modena متحمل، ارقام Okapi، Reg&Cob حساس و ارقام Talayeh ، Licord و Opera در گروه نيمه متحمل قرار گرفتند.

In a field experiment, the growth responses of 7 winter rapeseed varieties to three levels of salinity induced by 1.9, 7 and 12 dS m-1 were investigated using a split plot experiment based on a randomized complete block design with three replications. Salinity was the main plot and varieties were sub plots. The tolerant cultivar(s) was introduced after data analysis based on seed yield and yield components measurement, studying the nutrient uptake pattern and the selective choosing ability of potassium against sodium (K/Na). The results of data analysis indicated that the effect of salt stress on all studied traits were significant (p<0.01) in all varieties, but the interaction between salinity and variety was just significant in relative yield (p<0.05). Increasing salinity reduced total dry matter, seed yield, K uptake, K/Na ratio and plant height, while it increased Na concentration. The varieties were accordingly ranked into different groups. The varieties SLM046 and Modena were classified as saline tolerant group, and okapi and Reg&cob as saline sensitive group, and Talaye, Licord and opera as moderately tolerant.