ارزيابي تنش خشكي و محلول پاشي متانول بر مقدار پروتئين و روغن دانه، سرعت و دوره پر شدن دانه سويا (L17)

Studying effects of drought stress and methanol on grain protein and oil contents, and rate and length of grain filling of soybean (cv. L17)

به منظور بررسي اثر خشكي و متانول بر عملكرد دانه و مقدار پروتين و روغن دانه، سرعت، مدت و روند پر شدن دانه در سويا، آزمايشي بصورت فاكتوريل و درقالب طرح پايه بلوكهاي كامل تصادفي در 3 تكرار در سال زراعي 1387 در مزرعه پژوهشي دانشگاه آزاد اسلامي كرج اجرا شد. فاكتور اول6سطح كه يك تيمار شاهدM0 (بدون مصرف متانول) وتيمارهاي M1، M2، M3، M4، M5 به ترتيب محلولهاي 35،28،21،14،7 درصد حجمي و با 3 بار در فصل رشد با فواصل 12 روز يكبار بر روي قسمتهايي هوايي بوته هاي سويا محلول پاشي شدند. تنش كم آبي در 2 سطح 70% و40% تخليه رطوبت قابل دسترس اعمال گرديد. صفاتي نظير عملكرد دانه ،وزن هزار دانه، درصد روغن و پروتئين دانه و روند پر شدن مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه بين اثر رژيمهاي مختلف آبياري بر وزن هزار دانه، و عملكرد پروتئين در سطح احتمال 5% و بر عملكرد دانه، عملكرد روغن و درصد روغن و پروتئين تفاوت معني داري در سطح احتمال 1% وجود دارد. همچنين نتايج نشان داد كه بين اثر محلول هاي مختلف بر عملكرد دانه، وزن هزار دانه، درصد و عملكرد پروتئين دانه و مدت پر شدن دانه تفاوت معني داري در سطح 5% وجود دارد. مقايسه ميانگين خصوصيات مورد بررسي نشان داد كه سطوح M2 ,M3 بيشترين مقاديراين صفات را به دست دادند. نتايج همبستگي نشان داد كه عملكرد دانه با در صد روغن و عملكرد پروتئين و روغن و وزن هزار دانه همبستگي مثبت و با سرعت پر شدن دانه همبستگي منفي دارد . اثر متقابل متانول و رژيم آبياري معني دار نشد.

In order to evaluate effects of and methanol application on grain yield, oil and protein contents, rate and length of grain filling process of soybean under drought stress, a factorial experiment was done at Research Field of Faculty of Agriculture and Natural Resources, Islamic Azad University-Karaj Branch, Karaj, Iran, during 2008, based on a randomized complete block design with three replications. The first factor was consisted of different levels of methanol equal to 0 (control), 7, 14, 21, 28 and 35 volumetric percentage (v/v), which were used as foliar applications at three times during growth season of soybean, with 15 days intervals. The second factor was water stress conditions in two levels, based on depletion of 40 and 70% of available soil moisture. Some traits such as grain yield, 1000 grains weight, grain protein and oil contents and time of filling process were measured. Results show that there was a significant difference in grain yield, 1000 grains weight, seed yield and protein and oil content among different irrigation regimes in 5% probabilities level. There was a different effect (p>0.05) of applying methanol solutions on grain yield, 100 grains weight, seed yield, protein content and length of grain filling, with the highest values were obtained with applying 14% and 21% methanol solutions. The grain yield had positive correlations with oil and protein yields and 1000 grains weight, and a negative correlation the rate of grain filling. Interactions of methanol and irrigation regime on traits were not significant.