پيش‌بيني رفتار خودمراقبتي با استفاده از نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته در زنان ديابتي نوع دو مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي - درماني دولتي شهر مشهد

Prediction of Self-Care Behavior Using Extended Theory of Reasoned Action among Women with Type 2 Diabetes Referred to Health Centers of Mashhad

زمينه و هدف: مديريت موفق ديابت به انجام اقدامات خودمراقبتي برنامه‌ريزي‌شده فردي بستگي دارد تا علائم را كنترل كند و از عوارض اجتناب آن نمايد. اما يكي از علل عوارض ديابت كمبود خودمراقبتي توسط مبتلايان به آن است. لذا اين پژوهش با هدف پيش‌بيني رفتار خودمراقبتي با استفاده از نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته در زنان ديابتي نوع دو انجام شد. مواد و روش‌ها: در اين مطالعه مقطعي و توصيفي - تحليلي، 300 زن مبتلا به ديابت نوع دو مراجعه‌كننده به مراكز بهداشتي دولتي شهر مشهد به روش نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. داده­ها توسط پرسشنامه نظريه عمل منطقي توسعه‌يافته و مقياس خود مراقبتي كوتاه ­شده توبرت و همكاران گردآوري شد. تجزيه‌ و تحليل داده‌ها با استفاده از آمار توصيفي و استنباطي از طريق SPSS 21 صورت گرفت. براي پيش‌بيني رفتار خودمراقبتي به‌عنوان متغيير وابسته از روي ساير متغيرها از رگرسيون خطي چندگانه (با استفاده از دو مدل Enter و Backward) استفاده شد. يافته‌ها: خودكارآمدي مهم‌ترين سازه در پيش‌بيني قصد خودمراقبتي بود. نتايج رگرسيون نشان داد كه 55% از واريانس قصد رفتاري و 24% واريانس رفتار خودمراقبتي توسط مدل قابل پيش‌بيني است. نتيجه‌گيري: نظريه عمل منطقي همراه با خودكارآمدي براي پيشگويي رفتارهاي خودمراقبتي در زنان ديابتي مناسب است و خودكارآمدي سازه‌اي مهم در تعيين رفتارهاي خودمراقبتي به شمار مي‌رود.

Background and objective: The successful management of diabetes relies on performing individual designed self-care activities to control symptoms and avoid complications; but one of the causes of diabetes complications is lack of self-care by diabetic patients. Therefore this study was conducted to predict self-care behavior using extended theory of reasoned action (ETRA) among women with type 2 diabetes. Materials and methods: In this cross-sectional and descriptive-analytical study, 300 women with type 2 diabetes referred to government health centers in the city of Mashhad were selected by multistage cluster sampling method. Data gathering tools were ETRA questionnaire and Toobert and colleagues’ brief scale of self-care behaviors’. For data analysis was used by descriptive and inferential statistics through SPSS 21. For prediction self-care behavior, as dependent variables, was used from multiple linear regression (using the Enter and backward models). Results: The self-efficacy was the most important structure for predicting of self-care intention. Results of regression showed that 55% the variance of behavioral intention and 24% the variance in self-care behavior can be predicted by the model. Conclusion: The theory of reasoned action along with self-efficacy is suitable for predicting the self-care behaviors in diabetic women and self-efficacy is considered an important structure in determining self-care behaviors. Paper Type: Research Article.