بررسي مقطعي روند تغييرات كيفي آب درياچه پشت سد ارس

The study of water quality fluctuations of Aras reservoir

درياچه مخزني سد ارس با حجم 1350 ميليون مترمكعب آب در شمال غرب آذربايجان غربي (38 كيلومتري شهرستان پلدشت) واقع شده و از لحاظ شرب، كشاورزي و شيلات يكي از منابع آبي مهم حوزه آبريز خزر محسوب مي شود. اين تحقيق به منظور بررسي خصوصيات فيزيكي و شيميايي آب درياچه پشت سد ارس در مقطع زماني بهار 1392 لغايت تابستان همان سال انجام شد. نمونه برداري به طور ماهيانه از 7 ايستگاه (3 ايستگاه در رودخانه ارس، 1 ايستگاه در ورودي درياچه، 2 ايستگاه در ميانه درياچه و 1 ايستگاه دريچه خروجي سد) انجام گرديد. نمونه هاي آب در شرايط استاندارد به آزمايشگاه منتقل و طبق روش هاي سنجش كيفي آب و فاضلاب مورد آزمون قرار گرفتند. نتايج بررسي نشان داد كه بيشينه مقدار (ميلي گرم در ليتر) آمونياك، نيترات و فسفات در ايستگاه هاي موجود در رودخانه به ترتيب 49.528، 4.0 و نيتريت 0.24 در ايستگاه دريچه خروجي سد مشاهده شد. همين طور بيشينه مقدار هدايت الكتريكي و كل مواد جامد محلول به ترتيب 1070 (ميكروموس در سانتي متر) و 797 (ميلي گرم در ليتر) در ورودي درياچه و كمينه مقدار آن ها به ترتيب 128، 180.7 در خروجي سد به دست آمد. با توجه به نتايج بررسي مقايسه ميانگين، فاكتورهاي فسفات، نيتريت، نيترات، آمونياك، در ايستگاه هاي مختلف و نيتريت، نيترات، آمونياك، دما، pH، كل مواد جامد محلول و هدايت الكتريكي در زمان هاي مختلف نمونه برداري اختلاف معني داري داشتند (P<0.05) مقايسه كيفي داده هاي به دست آمده با استانداردهاي موجود حاكي از آن است كه آب درياچه سد ارس در رده آب هاي يوتروف قرار دارد.

Aras reservoir is situated at 38 km of Poldasht with the capacity of 1350 million m3 water and it is very important for biological and economic exploitation. This study was carried out to determine thewaterphysic- chemical factors of Aras reservoir 7 selective sites were sampled (3 sites in the river, 2 sites at entrance and 2 sites at the outlet of the river) monthly during April to September, 2008. Water samples were transferred to the laboratory under standard condition and examined according to standard method. The results showed that maximum level of Ammonia, Nitrate and Phosphate were observed as 0.582, 49 and 4 mg/l in the river, where maximum level of Nitrite was observed as 0.24 mg/l at reservoir outlet. In addition, maximum of E.C. and T.D.S. were observed as 1070 µmohs/cm and 797 mg/l at entrance and minimum of E.C. and T.D.S. were observed as 128 and 180.7 mg/l at outlet of the river, respectively. The ANOVA Duncan test revealed that the phosphate, nitrite, nitrate, non ionized ammonia factors in different sites and nitrite, nitrate, non ionized ammonia, temperature, pH, TDS and EC in different times of sampling had a significant difference ( P< 0.05), respectively. Also, qualitative comparing data with available standards revealed that water of Aras reservoir belongs to eutroph waters.