بررسي فون پرندگان آبزي و كنار آبزي منطقه حفاظت شده دز استان خوزستان

A survey on water birds fauna in Dez Protected Area in Khuzestan province

در مطالعه حاضر فون پرندگان آبزي و كنار آبزي منطقه حفاظت شده و پارك ملي دز در استان خوزستان در سال 1392 بررسي شد. مطالعه حاضر در زمره اولين مطالعات انجام گرفته در منطقه محسوب مي شود. 33 گونه پرنده از 6 راسته و 13 تيره شناسايي شد. از اين تعداد 10 گونه آبزي و 23 گونه كنار آبزي مشاهده بود. اين تعداد گونه، 6.5 درصد از گونه ها، 17.5 درصد از تيره ها و 21 درصد از راسته هاي شناسايي شده در ايران را در برمي گيرند. گونه هاي مشاهده شده در اين مطالعه نسبت به فون پرندگان آبزي و كنار آبزي ايران 21 درصد از گونه ها و 54 درصد از تيره ها و 85 درصد از راسته ها را تشكيل مي دهند. در منطقه موردمطالعه 9 گونه بومي، 23 گونه مهاجر، 3 گونه نيمه مهاجر و 2 گونه مهاجر عبوري مشاهده شد. هم چنين 15 گونه در تمام فصول و 4 گونه تنها در يك فصل مشاهده شدند. مشاهده اين تعداد از فون پرندگان ايران در منطقه موردمطالعه نشان دهنده غناي گونه اي نسبتا بالاي آن مي باشد. در بهار 26 آرايه، تابستان و زمستان 25 آرايه و در پاييز 21 آرايه ديده شد و بيش ترين تعداد قطعه پرنده در فصل زمستان و كم ترين تعداد در فصل تابستان در منطقه موردمطالعه حضور داشتند. بر اساس نتايج، منطقه موردمطالعه از شمار بالايي از گونه ها در طي چهارفصل حمايت مي نمايد. مشاهده سه گونه اردك مرمري، اردك بلوطي و باكلان گلوسياه كه گونه هاي كمياب و در معرض خطر جهاني هستند و گونه هايي نظير باكلان كوچك كه جمعيت جهاني آن رو به كاهش است و ديگرگونه هاي مشاهده شده كه در زمره گونه هاي شكارممنوع مي باشند، تاكيد مجددي بر اهميت اين زيستگاه و قرارگيري اين منطقه در مسير مهاجرت پرندگان بااهميت جهاني مي باشد. ازآنجايي كه مطالعه حاضر مطالعه مقدماتي پيرامون فون پرندگان منطقه دز مي باشد و با توجه به اينكه غناي گونه ها در چهارفصل تقريبا برابر بود، پيشنهاد مي شود مطالعات تكميلي جهت پايش پرندگان منطقه طي چهارفصل انجام گيرد.

In this survey investigated water birds fauna in Dez Protected Area in Khuzestan province in 1392. This study is one of the most initial studies in this area. It identified 33 species of birds that concerned to 6 orders and 13 families. Numbers were estimated 10 water birds and 23 shore birds that was including %6.5 of total species, %17.5 of total families and %21 of total orders of declared species in Iran. In this survey, observed species dedicated to %21 species, %54 of families and%85 of orders into Iran water birds. In studied area identified 9 endemic species, 23 migratory species, 3 semi migratory species and 2 crossing migratory species. Also 15 species were seen in all seasons and just 4 species for one season. To observation of bird fauna in Iran showed that species richness was enough high in studied area. In spring attended 26 taxa, summer and winter 25 taxa and autumn 21 taxa. The most frequency of bird's observation in studied area was in winter and the least frequency was in summer. Based on results Dez Protected Area supported abundant species during a year. To observation of rare and world endangered species like as Marbled teal(Marmaronetta angustirostris, Ferruginous Duck (Aythya nyroca) and Socotra Cormorant(Phnlacrocorax nigrogularis) and also species that are faced to declining of population like Pygmy Cormorant(Phalacrocorax pygmeus) and other species implicated to importance of this habitat and locating on world important birds migration routes. So that present survey is a primary study about Dez Protected Area's bird fauna and because of equality of species richness in year it suggests to do detailed study in order to birds monitoring during a year.