تاثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقاي رفتارهاي پيشگيري كننده از سندرم پيش‌ازقاعدگي در دختران پيش دانشگاهي شهر تهران

The Effect of Educational Intervention Based on the Health Belief Model on Improvement of Preventive Behaviors Towards Premenstrual Syndrome (PMS) Among Girls of Pre-University in Tehran

زمينه و هدف: سندرم پيش‌ از قاعدگي مجموعه‌اي از علائم جسماني، روانشناختي، عاطفي و رفتاري است كه به‌طور دوره‌اي اتفاق مي‌افتد و اثرات بدي بر فرد و خانواده مي‌گذارد. هدف از مطالعۀ حاضر تعيين تأثير آموزش مبتني بر مدل اعتقاد بهداشتي بر ارتقاي رفتارهاي پيش‌گيري‌كننده از سندرم پيش‌ از قاعدگي در دختران پيش‌دانشگاهي شهر تهران است. مواد و روش‌ها: اين مطالعه يك مطالعۀ نيمه‌تجربي با گروه شاهد است كه روي 120 دانش‌آموز دختر پيش‌دانشگاهي مشغول به تحصيل در دو دبيرستان انجام شده است كه به صورت تصادفي از مناطق 19گانۀ شهر تهران انتخاب شده بودند. ابزار گردآوري داده ها شامل پرسشنامه مشخصات دموگرافيك، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر آگاهي، رفتار و تمامي سازه هاي الگوي اعتقاد بهداشتي بود. مداخلۀ آموزشي براساس نتايج حاصل از پيش‌آزمون و سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي در گروه مداخله و در چهار جلسۀ 60-45 دقيقه‌اي انجام شد. اطلاعات به‌دست آمده با نرم‌افزار Spss ويرايش 23 آناليز شد. يافته‌ها: پيش از مداخله، ويژگي‌هاي جمعيت‌شناختي و سازه‌هاي مدل تمامي گروه مداخله و شاهد يك‌سان بودند. پس از مداخلۀ آموزشي، در تمام سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي به‌ويژه آگاهي و حساسيت درك‌شده بين پاسخ‌هاي دو گروه مداخله و شاهد تفاوت معناداري وجود داشت (0/05 >p). نتيجه‌گيري: براساس مطالعۀ حاضر، آموزش مبتني بر سازه‌هاي مدل اعتقاد بهداشتي بر رفتارهاي پيش‌گيري‌كننده از سندرم پيش‌ از قاعدگي مؤثر بوده و مي‌توان از اين مدل براي پيش‌گيري و كاهش علائم سندرم پيش‌ از قاعدگي استفاده كرد.

Background and Objective: A premenstrual syndrome is a series of physical, psychological, Emotional and behavioral symptoms that occur periodically and affects both the individual and the family. The purpose of this study was to determine the effect of education based on Health Belief Model on promoting preventive behavior in a premenstrual syndrome that has been done in pre-university in Tehran. Methods: This study is a quasi-experimental study with a control group that was conducted on 120 pre-college students enrolled in two high schools, selected randomly from 19 areas of Tehran. Data collection included demographic characteristics questionnaire and a Self-made questionnaire including knowledge, behavior and the health belief model structures about PMS. The educational intervention was performed based on the results of the pretest and the constructs of the health belief model in the intervention group and four sessions of 45-60 minutes. Obtained data is analyzed by using SPSS software version 23. Results: Before the intervention, in terms of demographic characteristics and model structures, the control and the intervention group were homogeneous. After the educational intervention, there was a significant difference between the two groups of intervention and control in all the constructs of the health belief model, especially awareness and perceived sensitivity (P> 0.05). Conclusion: According to the present study, education based on the constructs of health belief model is effective on the preventive behaviors of premenstrual syndrome and can be used to prevent and reduce the symptoms of premenstrual syndrome.