برآورد وضعيت توان مالي خريد و انتخاب مواد غذايي خانوارها به تفكيك استان‌ها و تأثير متغيرهاي اقتصادي بر آن

Estimating Household Affordability to Choose Food in the Provinces of Iran and Impact of Economic Factors on it

توانايي و پتانسيل خانوار براي پرداخت و انتخاب مواد غذايي سالم، سنگ بناي يك جامعه توسعه يافته و عنصر اصلي سلامت فكري، رواني و جسمي آن جامعه است. ازاين‌رو، از يك سو، به برآورد وضعيت آن در سطح استان‌ها با روشي مبتني بر شاخص توسعه انساني و از سويي ديگر، مطالعه تأثير متغيرهاي اقتصادي بر آن با استفاده روش داده‌هاي تابلويي پويا طي دوره 1392- 1385 پرداخته شده است. نتايج نشان مي‌دهد بهترين وضعيت توان اقتصادي در تأمين و انتخاب مواد غذايي در طي دوره مورد مطالعه، متعلق به استان‌ خراسان رضوي به‌عنوان قطب توليد مواد غذايي مي‌باشد. همچنين رشد اقتصادي با مشاركت افراد فقير در فرآيند آن، به‌عنوان عاملي مثبت و تقويت كننده و شاخص قيمت مواد غذايي و جمعيت با كاهش قدرت خريد، عامل منفي و بازدارنده توان مالي خريد و انتخاب مواد غذايي شناسايي مي‌گردند.

Affordability to buy and choose food is a basic need for the developed country and key element of mental and physical health. In this regard, its status in provinces of Iran by an approach based on Human Development Index is computed and estimated economic variables on it by Dynamic Panel Data method during 2006- 2013. The result suggests that Khorasan Razavi as best food production has the best performance in affordability. Also, economic growth is a positive factor in strengthening and population and food consumption price is negative factors in improving affordability.