مطالعه انعطاف پذيري ريختي شكل بدن ماهي كاراس (Carrassius auratus) مطالعه موردي جمعيت هاي رودخانه سفيدرود و درياچه آلاگل

Study of body shape phenotypic plasticity of Carassin (Carrassius auratus): case study of Sefidrood River and Alagol Lake

شكل بدن ماهيان يك شاخص مهم براي رفتارهاي شناگري و انتخاب زيستگاه مي باشد. ماهي كاراس (Carrassius auratus) به عنوان يك گونه غيربومي، توانايي بالايي در سازگاري با شرايط محيطي زيستگاه هاي مختلف دارد. از اين رو اين تحقيق با هدف بررسي انعطاف پذيري ريختي شكل بدن دو جمعيت اين گونه در دو سيستم آب ساكن و جاري با استفاده از روش ريخت سنجي هندسي به اجرا درآمد. تعداد 67 نمونه ماهي كاراس از رودخانه سفيدرود و درياچه آلاگل توسط دستگاه الكتروشوكر صيد گرديد. براي استخراج داده هاي شكل درروش ريخت سنجي هندسي، از سمت چپ سطح جانبي نمونه هاعكس برداري گرديد و بر روي تصاوير دوبعدي حاصل با استفاده از نرم افزار TpsDig2 تعداد 155 نقطه لندمارك گذاشته شد. پس از روي هم گذاري جايگاه لندمارك هاي نمونه ها با استفاده از آناليز پروكراست، مقايسه شكل بدن دو گروه با استفاده از آناليزهاي چند متغيره DFA و Manova انجام شد. مصورسازي تغييرات شكل بدن ميانگين جمعيت ها توسط نمودار wireframe صورت پذيرفت. تفاوت معني داري بين شكل بدن دو جمعيت موردمطالعه يافت شد (P<0.0001). مقايسه شكل بدن نشان داد كه ماهيان رودخانه سفيدرود شكل بدن پهن، سربزرگ و ساقه دمي نسبتا كوتاه تري نسبت به ماهيان درياچه آلاگل داشتند. نتايج اين مطالعه، انعطاف پذيري ريختي شكل بدن ماهي كاراس را با ويژگي هاي محيطي زيستگاه تائيد نمود. با توجه به اينكه مدت زمان طولاني از معرفي اين گونه به آب هاي داخلي كشور نمي گذرد، ازاين رو در مورد ماهي كاراس، نوع زيستگاه و ويژگي هاي آن در مقايسه با تمايز ژنتيكي، مي بايست به عنوان عامل اصلي مؤثر بر شكل بدن در نظر گرفته شود.

Body shape of fishes is an important indicator of habitat selection and swimming behavior. Carassin as a non-native fish in Iran has an ability to adapt to various environmental conditions of its habitats. This study was conducted to investigate the body shape phenotypic plasticity of Carassin in two lentic and lotic conditions using geometric morphometric method. A total of 67 specimens of Carassin were captured from the Sefidrood River and Alagol Lake by electrofishing. Left side of specimens were photographed using digital camera and fifteen landmarks points were digitized on two-dimensional images using TpsDig2. Landmark data after GPA, analyzed using DFA and Manova and the patterns of body shape differences between two populations were illustrated in wireframe graph. Results revealed significant differences between the body shape of two studied populations (P<0.0001). Results, also, showed that the Sefidrood population has larger body depth, head, and shorter caudal peduncle than those of Alagol Lake. Finding of this study could confirm phenotypic plasticity response of Carassin to environmental features. Because of a short period from introduction of this fish to Iranian freshwater ecosystems, environmental features of carassin's habitats should be considered as main factor leading the morphological divergence than genetic ones.