بررسي بهره‌وري كل عوامل توليد پياز در ايران

Onion Total Factor Productivity in Iran

اندازه گيري بهره­ وري توليد محصولات كشاورزي موضوعي است كه در ماده 35 قانون افزايش بهره­ وري كشاورزي و منابع طبيعي به آن تأكيد شده است. در ميان روش­هايي گوناگون اندازه­ گيري بهره­ وري، روش تحليل پوششي داده ­ها و شاخص مالم كوئيست از مقبوليت فراواني برخوردار ميباشند. در اين پژوهش با استفاده از اين روش‌ها، بهره­وري كل عوامل توليد پياز براي نه استان عمده توليدكننده‌ اين محصول در طول سال‌هاي 1379 تا 1389 محاسبه شد. داده‌هاي مورد نياز از آمارنامه­ هاي وزارت جهاد كشاورزي تهيه‌ شده و براي پردازش آن­ها از نرم ­افزار Deap 2.1 استفاده شده است. نتايج بررسي نشان دادند كه در طول سال­هاي مورد مطالعه بهره ­وري كل عوامل توليد در زراعت پياز كشور به مقدار 9/6 درصد كاهش‌ يافته كه دليل آن نبود ارتقاي فناوري بوده است. مقدار اين كاهش در مناطق گوناگون يكسان نبوده و استان­هاي آذربايجان شرقي (0/07)، اصفهان (0/06)، سيستان و بلوچستان (0/04) و فارس (0/06) كم­تر و در جنوب استان كرمان (0/13)، خراسان (0/1)، خوزستان (0/12)، زنجان (0/14) و هرمزگان (0/14) بيش‌تر بوده است. در ميان استان‌هاي مورد مطالعه، پياز كاران استان اصفهان بيش‌ترين بهبود در كارايي فني را داشته و در مورد فناوري نيز پياز كاران استان سيستان و بلوچستان كم­ترين كاهش را تجربه كرده‌اند. نتايج مطالعه حاضر نشان داد كه با آن‌كه توليد پياز در كشور افزايش‌ يافته، ولي بهره‌وري نقشي در اين افزايش نداشته است و حتي در طول سال­هاي مورد مطالعه پسرفت بهره­ وري نيز مشاهده مي­شود. بر اساس يافته­ هاي پژوهش توسعه و معرفي روش­هاي نوين و استفاده از تجربيات مناطق موفق مي­ تواند به‌عنوان راه­كاري براي بهبود بهره ­وري و كاهش اتكا به منابع در توليد پياز كشور مطرح باشد.

This study was conducted to analyze the total factor productivity in onion production of nine major provinces using Malmquist index. The results indicated that, the country wide productivity decreased about 9.6 % during the study period. The amount of reduction was not the same in different regions and provinces. It was in East Azerbaijan (0.07), Esfahan (0.06), Sistan and Baluchestan (0.04) and Fars (0.06) lower and in the district of southern Kerman (0.13), Khorasan (0.1), Khuzestan (0.12), Zanjan (0.14) and Hormozgan (0.14) had been greater. Among the provinces studied, the greatest improvements in technical efficiency belonged to the farmer of Efahan province and the onion growers of Sistan & Baluchestan province had experienced the least decline in technology, so it is a necessity to introduce new methods and uses other regions successful results to increase the share of productivity in onion production growth.