كليدواژه :
اسقاط جنين , سقط درماني , عسر و حرج , معيار شخصي , معيار نوعي
چكيده فارسي :
نخستين حق جنين، حق حيات است. از اين رو نخستين دستور شريعت در جهت حفظ حيات جنين ممنوعيت اسقاط جنين است، مگر در مواردي كه به جهت مصالحي، مجاز شمرده شده است. اسلام نه آنقدر گستره جواز اسقاط را مانند برخي قوانين كشورهاي غربي توسعه داده كه زنده بودن جنين انتخابي باشد در دستان والدين، و نه آنقدر اين گستره را ضيق گرفته كه حتي با وجود حرج يا ضرر براي مادر مجوزي براي اسقاط صادر نشود. بنابراين مهم ترين مبناي جواز اسقاط جنين، قاعده نفي عسر و حرج است كه در قانون سقط درماني مصوب 1384 متجلي مي شود. قاعده اي كه به موجب آن، احكام اوليه اي كه موجب عسر و حرج باشد، از مكلف برداشته مي شود. هدف اين مطالعه، بررسي نقش قاعده مزبور در سقط درماني و چگونگي تشخيص حرج بود.
نتيجه گيري
اگرچه با تصويب قانون فوق گام مهمي در راستاي قانونمندكردن اسقاط جنين برداشته شده، ليكن براي تعيين مصاديق قانوني سقط درماني، به گونه اي جامع از قاعده لاحرج به عنوان قاعده توانمند و دامنه دار فقه اسلامي استفاده نشده است و در اين زمينه قانون مزبور دچار خلاهايي است كه بايد رفع شود. نكته بعدي در زمينه چگونگي تشخيص حرج در سقط درماني است. با اين توضيح كه اكثريت فقها معيار شخصي بودن حرج را پذيرفته اند و تنها موردي كه در قانون به حرج مادر تصريح شده است فرض وجود ناهنجاري در جنين است. ليكن آن گونه كه در بررسي درخواست هاي اسقاط جنين ناهنجار رفتار مي شود، به معني پذيرفتن معيار نوعي است؛ نتيجه اي كه با مبناي قاعده لاحرج و امتناني بودن آن ناسازگار است و بايستي اصلاح شود.
چكيده لاتين :
Introduction The first right of the fetus is living. Therefore, the first order of the Sharia is the
prohibition of abortion, except in cases, where it is permitted for the sake of prudence. Neither
Islam develops the scope of the abortion permission, like some of the laws of the Western
countries, that the life of the fetus is an option on their parents’ hands, nor it limits this scope
in such a way that the abortion is not permitted even with distress for mother. Hence, the most
important basis for the permission to abortion is the rule of La-Haraj, which is embodied in
the Therapeutic Abortion Law approved in 2005. According to this rule, the first sentences
that cause distress and constriction are removed from the person. The aim of this study was
to investigate the role of the mentioned rule in therapeutic abortion and how it is diagnosed.
Conclusion Although with the passage of the Therapeutic Abortion Law an important step
has been taken to regulate the issue of abortion, for the determination of the legal examples
of abortion, it has not been comprehensively used from the rule as a powerful and dominant
rule of Islamic jurisprudence, and in this field, the law has gaps that needs to be resolved. The
second point is about how Haraj (distress) is diagnosed with therapeutic abortion. The vast
majority of jurists accepted the criterion of the personal character of Haraj and the only thing
that is expressed in the law is the assumption of abnormalities in the fetus. However, as it is
treated in the abnormal abortion claims, it means accepting a typical criterion; the result that is
incompatible with the base of the rule and its nature of appreciative, and it must be corrected.
