مطالعه آلودگي انگل‌هاي خارجي ماهي كپور نقره‌اي (سيپرينيده: هيپوفتالميكتيس موليتريكس) سد حسنلو (استان آذربايجان غربي)

Ectoparasite infestation in silver carp (Hypophthalmichthys molitrix) of Hassanlu dam, West Azarbaijan Province, Iran

پرورش ماهي كپور نقره‌اي در سد حسنلو به عنوان يك منبع تأمين پروتئين مطرح است. اين مطالعه به منظور تعيين فراواني و تنوع گونه‌اي آلودگي انگل‌هاي خارجي در ماهي كپور نقره‌اي سد حسنلو انجام شد. تعداد 140 قطعه ماهي كپور نقره‌اي در تابستان و پاييز سال 1394 صيد گرديدند. پس از زيست‌سنجي، آبشش جدا گرديد و كمان‌هاي آبششي از نظر آلودگي انگلي بررسي شدند. عدسي چشم، باله‌ها، درپوش آبشش و پوست نيز براي جداسازي و شناسايي انگل‌هاي خارجي بررسي گرديدند. نتايج اين مطالعه بيانگر وقوع آلودگي در ماهي‌هاي با وزن 660.18±45.33 گرم و طول37.01±5.2 سانتي‌متر بود. از آبشش ماهي كپور نقره‌اي، 137 قطعه آلوده به مونوژن داكتيلوژيروس (97.85 درصد)، 119 قطعه آلوده به تك ياخته تريكودينا (85 درصد) و 14 قطعه آلوده به كوپه پودارگازيلوس (10 درصد) بودند. تنوع گونه‌اي مونوژن داكتيلوژيروس شامل داكتيلوژيروس نوبيليس (49.28 درصد)، داكتيلوژيروس آريستيكتيس (97.14 درصد)، داكتيلوژيروس تايهوانزيس (34.28 درصد) و داكتيلوژيروس اسكريابيني (7.85درصد) بود. عدسي چشم 92 قطعه ماهي نيز با متاسركر ترماتود ديپلوستوموم اسپاتاسئوم (65.71 درصد) آلوده بود. ارتباط معني‌داري بين فراواني آلودگي با طول بدن و وزن ماهي‌هاي آلوده وجود داشت. آلودگي انگلي توام با دو گونه (12.76 درصد)، سه گونه (49.29درصد) و چهار گونه (4.29 درصد) در ماهي‌هاي تحت مطالعه ثبت گرديد. آلودگي انگل خارجي در آبشش و چشم ماهي كپور نقره‌اي در سد حسنلو شايع بود و مطالعات تكميلي در خصوص اثرات بيماري‌زايي و خسارت اقتصادي آن‌ها بر صنعت پرورش ماهي در منطقه توصيه مي‌شود.

Silver carp fish (Hypophthalmichthys molitrix) rearing and production is a main source of protein in Hassanlu dam, West Azarbaijan Province, Iran.This study was aimed to determine prevalence and diversity of ectoparasites in silver carp of Hassanlu dam. A total number of 140 silver carp fish were randomly trapped during summer and fall 2015. Fish biometry recorded and gill was removed to examine for parasites infestation. The eye lens, fines and skin also removed and examined for ectoparasites.The findings revealed that ectoparasite infestation outbreak was in fish with 660.18±45.33 gr and 37.01±5.2 cm. Of all examined fish, 137(97.14%, monogenea), 119 (85%, protozoan),92(65.71%, digenean) and 14(10%, copepod) were respectively infested with Dactylogyrus spp., Trichodina sp., Diplostomum and Ergazilus sp. Four species of genus Dactylogyrus, i.e. D. aristicthys (97.14%); D. nobilis (49.28%); D. thaihoansis (34.28%) and D. skrjabini (7.85%) were identified. The eye lenses of fish were infested with metacercariae of Diplostomum spathaceum. The prevalence had significant association with weight and length of infested fish. Mixed infestation was found with two (12.86%), three (49.29%) and four (4.29%) parasites species. It was concluded that ectoparasite infestation was prevalent in gill and eye lenses of examined silver carp fish in Hassanlu dam and further studies recommended to evaluate infectivity and economical impacts on fish industry in the region.