نقش ابزارهاي اقتصادي در مديريت يكپارچه منابع آب: مطالعه موردي نظام قيمت‌گذاري آب آبياري در حوضه هاي آبريز غرب ايران

The Role of Economic Instruments in IWRM: The Case Study of Irrigation Water Pricing in Western Basins of Iran

مطالعه‌ي حاضر به بررسي ابعاد نظام قيمت‌گذاري آب آبياري به عنوان يكي از مهمترين ابزارهاي اقتصادي در مديريت يكپارچه منابع آب در سطح حوضه هاي آبريز مي‌پردازد. در اين راستا، ابتدا با استفاده از الگوي برنامه-ريزي خطي، قيمت سايه اي آب ( قيمت طرف تقاضا) براي كشاورزان حوضه‌هاي آبريز استان كهگيلويه و بويراحمد برآورد شد. سپس با استفاده از روش اقتصاد مهندسي، هزينه تمام شده آب سر مزرعه (قيمت طرف عرضه) براي سد كوثر محاسبه گرديد. از مقايسه اين دو قيمت با نرخ تعرفه موجود، رويكرد مناسب قيمت گذاري آب كشاورزي معرفي شد. نتايج نشان داد، قيمت سايه‌اي هر متر مكعب آب كشاورزي كمتر از هزينه تمام شده آن است. بنابراين، قيمت‌گذاري بر اساس دريافت تمام هزينه‌هاي تامين، انتقال و توزيع آب كشاورزي گزينه مناسبي براي قيمت‌گذاري نيست و اجراي اين سياست در راستاي مديريت يكپارچه منابع آب، مستلزم حمايت دولت از بخش كشاورزي و اعمال سياست قيمت‌گذاري ترجيحي در بلندمدت است.

This study investigates aspects of irrigation water pricing as an important economic tool in integrated water resources management (IWRM) in the basin level. In this way, using linear programming model, water shadow price (the demand price of water) was estimated in Kohgiloye & Boyerahmad's basins. Then, using engineering economics method, the cost of water in farm level (the supply price of water) for Kowsar dam was calculated. From comparison of these two prices with existing tariff rates, the appropriate approach to agricultural water pricing was introduced. The results showed that the shadow price for each cubic meter of water was less than the cost of water. So, water pricing according to get all the cost of water supply, transmission and distribution of agricultural water is not suitable option and implementing this policy in line with the IWRM requires government support and preferential pricing policies in the long-run.