مروري بر شرايط احراز مسئوليت فني آزمايشگاه هاي پزشكي در كشورهاي مختلف جهان: نگاهي بر جايگاه علوم پايه پزشكي

Medical Laboratory Director Competencies: State of the Basic Medical Sciences and Global Perspective

در ايران شرايط لازم و رشته ي تحصيلي افراد براي كسب جايگاه مسئوليت فني آزمايشگاه هاي تشخيصي طبي همواره موضوعي مورد بحث بين گروه هاي مختلف مرتبط با فعاليت هاي آزمايشگاهي بوده است. هدف از اين مطالعه، بررسي جامع شرايط آموزش متخصصان آزمايشگاه، احراز شرايط مسئوليت فني آزمايشگاه هاي پزشكي در كشورهاي مختلف جهان و مقايسه ي آن با ايران مي باشد.روش بررسي: اين پژوهش بر اساس مطالعات كتابخانه اي و جستجوهاي اينترنتي در پايگاه هاي داده اي معتبر همچون sid ،scopus ،pubmed ،wiley online ،springer ،science direct ،web of science و موتورهاي جستجويي مثل google scholar و google انجام گرفته است. يافته ها: نتايج اين مطالعه جزئيات استانداردهاي لازم جهت كسب تصدي فني آزمايشگاه هاي پزشكي را در كشورهاي آمريكا، كانادا، نهاد بين المللي فدراسيون شيمي باليني و طب آزمايشگاهي اروپا و چندين كشور اروپايي زير نظر اين نهاد را نشان مي دهد. نتيجه گيري: نتايج اين مطالعه بيانگر اين بود كه در تمامي كشورهاي مورد بررسي، متخصصان علوم پايه پزشكي و همچنين پزشكان با شرايط يكساني توانايي كسب جايگاه تصدي فني پس از آموزش هاي لازم و تاييديه هاي مورد نياز را دارند. در واقع ايران تنها كشور از ميان كشورهاي بررسي شده مي باشد كه طي دو دهه ي اخير گروه علوم پايه پزشكي، كه خود داراي شرايطي خاص از نظر آموزشي بوده و به عنوان رشته هاي باليني آموزش مي بينند را در تصدي مسئوليت فني با محدوديت هاي جدي مواجه نموده است كه اين مهم نيازمند بازنگري است.

Background and Aim: There has been a long-lasting debate among medical laboratory-associated specialists about required competencies and educational background to qualify for directing medical laboratories in Iran. The aim of this study was to provide a comprehensive review regarding required training and competencies for becoming a medical laboratory director in Iran and all around the world. Materials and Methods: A thorough search of the literature was carried out in scientific databases including Web of Science, Science Direct, Springer Link, Wiley Online, PubMed, Scopus, SID and web-based search engines such as Google and Google Scholar. Results: The results revealed detailed required competencies for directing medical laboratories in the United States of America, Canada, European Federation of Clinical Chemistry and Laboratory Medicine (EFLM) and its many affiliated European countries. Conclusion: Our results indicate that in all assessed countries, specialists of basic medical sciences and also physicians, after passing certifying examinations, are equally qualified to direct medical laboratories. Indeed, Iran is the only country within the evaluated ones, in which basic medical sciences specialists (which have their own specific curriculum and are educated as clinical majors) have been eliminated from directing medical laboratory and the position has almost exclusively been available for graduates of pathology and it is important to revise this approach.