ارائه راهكارهاي مديريت يكپارچه تالاب آلماگل در جهت احيا و بازسازي تالاب

Ulmagol wetland integrated management solutions for wetland restoration

تالاب‌ها به دليل ايجاد خدمات اكوسيستمي فراوان از جمله با ارزش‌ترين و در عين حال، حساس‌ترين اكوسيستم‌هاي كره زمين به شمار مي‌روند؛ بنابراين حفظ و نگهداري از اين اكوسيستم‌ها و شرايط حياتي آن‌ها و جلوگيري از تخريبشان امري ضروري است. كشور ايران داراي 24 مجموعه تالاب است كه در ميان آن‌ها تالاب آلماگل به دليل شرايط ويژه و جذب پرندگان در فصول مختلف براي طرح‌ريزي مديريت پايدار انتخاب شده است. اين مطالعه در بازه زماني 1391 تا 1393 به انجام رسيده است. منظور تعيين عوامل دروني و بيروني از سه روش بررسي منابع موجود، حضور ميداني، مصاحبه با 15 نفر از مديران و كارشناسان مجرب در زمينه مديريت تالاب و استفاده از پرسشنامه كمك گرفته شد. به دليل انطباق بالاي تجزيه و تحليل راهبردي (SWOT) با شرايط اكولوژيك منطقه مطالعاتي و همچنين دقت بالاي اين مدل در ارائه راهبردهاي مديريتي سودمند بر پايه عوامل محيطي، در اين مطالعه از اين مدل بهره گرفته شد. نتايج نشان داد كه جمع عوامل دروني، برابر با 0/11 و جمع عوامل بيروني برابر با 0/17 است كه تالاب آلماگل را در وضعيت SO قرار مي‌دهد. در اين شرايط سه راهبرد احيا و بازسازي ساختار تالاب (SO1)، توسعه‌ي برنامه‌ي اكوتوريسم تالاب (SO2) و توانمندسازي جامعه‌ي محلي براي مديريت مشاركتي تالاب (SO3) ارائه شدند. براي جلوگيري از سردرگمي مديران و تصميم‌گيرندگان امر، از ماتريس برنامه‌ريزي استراتژيك كمي (QSPM) استفاده شد كه بيشترين اولويت را به توانمندسازي جامعه‌ي محلي براي مديريت مشاركتي تالاب مي‌دهد. نتايج به دست آمده از تجزيه و تحليل به كمك نرم افزار SPSS نيز بيشترين تأثير را در سطح 5 درصد مربوط به استراتژي SO3 مي‌داند. همچنين با توجه به امتياز بالاي اين استراتژي در روش QSPM كه نشان از تناسب بالاي آن دارد، نتايج نشان داد كه اين استراتژي مي‌تواند در آينده به عنوان بهترين راهبرد براي بهره‌برداري پايدار مورد استفاده قرار گيرد.

Wetlands are among the most valuable ecosystems because they provide many ecosystem services and also they are the most sensitive ecosystems in the world. Therefore, preservation and maintenance of these ecosystems and their life conditions is necessary. Iran has 24 wetland complexes, from which, Ulmagol wetland was selected for sustainable management planning, because of its special conditions and important bird site. This study has been done between 2012-14. For determination of inner and outer factors, three methods were used: field actions, interview with 15 managers and experts that were aware of wetland management process, and questionnaire application. Due to the adaptation of strategic analysis (SWOT) with ecological conditions in study area and the high accuracy in providing useful management strategies based on environmental factors, this model was used in this study. The results showed that the aggregate intrinsic factors were equal to 0/11 and aggregate external factors were 0/17, these conditions were sufficient to put Ulmagol wetland in SO state. These three strategies were identified as: Rehabilitation and restoration of wetland structure (SO1), Development of Wetland Ecotourism (SO2), and Community empowerment for participatory management of wetland (SO3). To prevent managers and decision-makers confusion, The Quantitative Strategic Planning Matrix (QSPM) was used for the highest priority with Community empowerment for participatory management of wetlands. The results of this analysis showed that the greatest impacts occurred at 5 percent level in SO3 strategy. The results also depicted that this strategy can be considered as the best priority in the future for sustainable use, which gains the highest score in QSPM method that means it has a high suitably.