اندازه گيري و تحليل تراز تجاري آب مجازي در بخش كشاورزي استان زنجان

Measurement and Analysis of Virtual Water Trade Balance in Agriculture Sector of Zanjan Province

با توجه به تشديد بحران كمبود آب در مناطق مختلف، موضوع تجارت آب مجازي در برنامه‌ريزي و سياست-گذاري‌هاي تجارت محصولات كشاورزي، حائز اهميت است. با محاسبه محتواي آب مجازي مي‌توان چارچوب مناسبي براي تعديل و تدوين راهبردهاي بلندمدت بخش آب و كشاورزي فراهم آورد. لذا پژوهش حاضر با استفاده از رهيافت فني- پايه به تعيين ميزان آب مجازي مصرفي و شاخص‌هاي مرتبط با آن براي محصولات عمده كشاورزي استان زنجان در سال 1392 پرداخته است. نتايج بيانگر آن است كه صادرات محصولات كشاورزي (زراعي و باغي) استان زنجان در سال 1392، حجمي معادل 26/53 ميليون مترمكعب صادرات آب مجازي را در پي داشته است. همچنين 95 درصد آب مجازي صادراتي مربوط به محصولات باغي و 5 درصد آن متعلق به محصولات زراعي است. علاوه بر آن شدت مصرف آب در بخش كشاورزي استان زنجان 24 درصد از منابع آب تجديد شونده استان برآورد گرديده است. از اين رو لازم است مسئولان بخش كشاورزي استان زنجان، در زمينه يافتن مزيت‌هاي نسبي در توليد محصولات مختلف كشاورزي به نحوي كه كمترين فشار بر منابع آب زيرزميني وارد گردد، اقدام نمايند.

The current study used the basic approach to determine the amount of virtual water consumption and related Indexes for the main agricultural products of Zanjan province in 2013. The results showed that export of the studied agricultural crops, leads to the export of 26. 53 million cubic meters volume of virtual water accordingly. Also, 95 percent of virtual water export is pertinent to horticultural products and 5 percent is related to agronomic crops. In addition, the intensity of water consumption in agriculture is estimated to be 24 percent of the renewable water resources. It is necessary that the agricultural sector authorities of the province proceed to find comparative advantages in producing different agricultural products which makes the lowest pressure on groundwater resources.