توسعه مدل رفتار برنامه ريزي شده براي تبيين قصد توليد محصولات ارگانيك بين گلخانه داران خيار شهرستان اصفهان با متغير هنجار اخلاقي

Extending the Model of Planned Behavior to Predict the Intention of Producing Organic Products among Isfahan Cucumber Greenhouse Owners by Moral Norm Variable

اين تحقيق قصد رفتاري گلخانه داران در زمينه توليد خيار ارگانيك را در شهر اصفهان بررسي مي كند و هدف آن شناسايي عواملي است كه موجب برانگيختن توليد كننده در جهت توليد محصولات ارگانيك مي شود. با استفاده از روش نمونه گيري طبقه اي و با كمك فرمول كوكران 114 نفر از گلخانه داران شهر اصفهان، به عنوان نمونه آماري انتخاب شدند. داده ها و اطلاعات مورد نياز در سال 1394 از طريق پيمايش هاي ميداني و تكميل پرسش نامه جمع آوري شد. براي بررسي روابط علّي بين متغيرها، از مدل معادلات ساختاري و براي اين منظور از تئوري رفتار برنامه ريزي شده (TPB) استفاده شد. برخي از يافته ها حاكي از آن است كه متغير نگرش در مدل TPB قادر است 37 درصد از تغييرات قصد گلخانه داران نسبت به توليد محصول ارگانيك را تبيين كند و بر اساس مدل تئوري رفتار برنامه ريزي شده توسعه يافته (ETPB) متغيرهاي نگرش و هنجارهاي اخلاقي قادرند 58 درصد از تغييرات قصد توليد محصولات ارگانيك را تبيين كنند. همچنين نتايج حاصل از هر دو مدل نشان داد كه كنترل رفتاري درك شده (كنترل باورها) و هنجارهاي ذهني تاثير معناداري بر پيش بيني قصد گلخانه داران نداشتند. نتيجه اين مطالعه نشان مي دهد هر دو تئوري پتانسيل پيش بيني كنندگي قصد گلخانه داران را دارند، اما اضافه كردن هنجارهاي اخلاقي به مدل TPB بعنوان پيش بيني كننده اضافي بطور معناداري موجب افزايش قدرت پيش بيني مدل استاندارد شد. لذا طراحي برنامه هاي مداخله اي بر پايه ارتقاء نگرش و هنجارهاي اخلاقي در گلخانه داران به منظور تشويق آنان به توليد محصولات ارگانيك توصيه مي‌شود.

The present study investigates behavioral intention of greenhouse owners regarding organic cucumber production in Isfahan and sought to identify the factors that stimulate producers to produce organic products. Data were gathered in 2015 through field surveys from 114 greenhouse owners, by designing and filling a researcher made questionnaire using a stratified sampling method. Causal relationship between variables was investigated through structural equation modeling and theory of planned behavior (TPB). Findings revealed that attitude in the TPB model can predict 37% of variances in intention of producing organic products by greenhouse owner and while in the extended Theory of Planned Behavior (ETPB) the Attitudes and Moral norms can predict 58% of variances in intention of producing organic products. Also according to the results of both models, perceived behavioral control (control beliefs) and Subjective norms had no significant effects on predicting intention of greenhouse owner. In conclusion, results indicate that both models are suitable for investigating greenhouse owner’s intention regarding production of organic products, while adding moral norms to the TPB as an additional predictor, significantly increased the predictive power of the original model. Therefore, designing of interventional programs based on improving Attitudes and Moral norms of greenhouse owner in order to encourage them to produce organic products is recommended.