هدفمندي ساختمان فعل در منظومۀ عرفاني گلشن راز

The Goal-Making of Verb Structure in Mystical Collection of GolshanRaz

سادگي و رواني، برجسته ­ترين ويژگي روح بلند آثار عرفاني در زبان فارسي است. هر فعل، مهم­ترين ركن جمله و پايۀ آن است كه ساختماني ساده يا غيرساده دارد. بررسي ساختمان فعل در يك اثر، مي­ تواند گوياي نحوۀ انتقال مفاهيم آفرينندۀ اثر و حتي دغدغه ­هاي وي براي برقراري ارتباط مؤثر با مخاطبانش باشد. شبستري در مثنوي گلشن راز، با آميختن انديشه­ هاي عرفاني و فلسفي خود مباحثي نظير وحدت وجود را مطرح مي­ سازد. وي، مبناي كلامش را براي بيان مفاهيم ذهني و مقصود خود، بر ساختمان فعل­ هاي ساده به ويژه فعل­ هاي اسنادي قرار مي ­دهد و تا آنجا كه بتواند براي سهولت در ارتباطي مؤثر با مخاطب، به اين ساختار فعلي پايند است، امّا آنجا كه مفاهيم پيچيده ­تري را بيان مي­­كند، از فعل ساده روي مي ­گرداند و از ساختمان فعل پيشوندي يا مركب بهره مي­ گيرد. وي گرايش خود را به عربي­ داني در پايۀ فعل­ هاي مركب نشان مي­ دهد و از افعال پيشوندي براي تحرك بخشيدن و پويايي كلامش استفاده مي ­كند. بنابراين در سراسر گلشن راز ميان نفسِ عمل فعل با ساختمان آن، رابط ه­اي منطقي برقرار است كه آن را از حوزۀ عرفان نظري به عرفان عملي هم نزديك مي ­سازد.

Fluency and visibility are the outstanding features of mystical works in Persian language. Every verb is the most important foundation containing simple and non-simple structure. The study of verb structure represents the method of transferring the creator’s concepts and even his conflicts to connect with the addresses. Shabestari has mingled the mystical, philosophical reflections due to the theory of unity. He has concerned with presenting mental and intentional concepts due to the structure of simple verbs and especially the documentary verbs, so much that he is devoted in this style to easily connect audiences,whereas the concepts are complex, he avoids the simple verbs and he prefers the prefix- and combined verbs like Arabian intellectuals, in order to make movement in his works. Therefore, there is some logical relations between the verb actions and the structure GolshanRaz due to theoretical and applied mystery.