نگاهي به مضامين عرفاني غزليات سالك قزويني

A Look at the Mystic Themes of Salek Qazvini's Sonnets

تاريخِ ادب عرفانيِ عصر صفوي در كنار شاعران بلند آوازه و مشهور خود نشان از بي‌نام و نشان ها نيزدارد كه مي‌توان از آن ميان به سالك قزويني اشاره نمود. اشعار وي علاوه بر اشتمال موضوعات گوناگون، مشحون از مضامين عرفاني است اما پنهان بودن چهره هنري او در عصر مذكور، او را در حاشيه نگه داشته است. هدف از مقاله حاضر آن است كه نشان دهد غزليّات سالك قزويني از حيث توجه به مضامين عرفاني در خور تأمل مي‌باشد و نگاه او به مضاميني چون: هفت وادي، وحدت وجود، كشف و شهود، تجلّي و جذبه، ملامت‌گري و مجاهده، صرفاً جنبه لغوي و استعمال كوركورانه و تقليدي آنها نيست، بلكه از اعتقاداوبه اين مؤلفه‌ها خبر مي‌دهد و همين دليل، جايگاه شاعر را در عصر خويش با در نظر گرفتن شرايط نابسامان عرفان و تصوف برجسته مي‌سازد.

In addition to its famous and great poets, the history of the mystic literature during the Safavid period witnesses rather anonymous ones like Salek Qazvini. His poems consist of a wide variety of topics and full of mystic themes. However, since his artistic life had been hidden from the community,little attention was paid to his worksin that era. The present paper attempts to show thatSalek's Qazvini's sonnets are of the utmost importance in terms of the mystic concepts and his view on the main themes such as seven deserts,pantheism, revelation, manifestation, charisma, self-reproaching, and endeavoris not a mere use of words in a blind or imitative way. Rather, it is indicative of his strong belief in such elements,helping improve the poet's position in the difficult situations of Mysticism or Sufism during his period.