بررسي تاثير دانش روستاييان بر رفتار دفع نهايي پسماندهاي كشاورزي (مورد مطالعه: شهرستان قزوين)

Studying the effect of rural people' knowledge on their behavior about final agricultural waste disposal (Case study: Qazvin Township

تحقيق حاضر با هدف بررسي رفتار دفع نهايي پسماندهاي كشاورزي خانوارهاي روستايي و تأثير دانش مرتبط با پسماند بر اين رفتار در روستاهاي شهرستان قزوين صورت گرفت. روش‌شناسي تحقيق از نوع توصيفي و پيمايشي است. جامعه آماري تحقيق، كليه خانوارهاي روستايي شهرستان قزوين بودند (31338=N) كه با استفاده از فرمول كوكران، حجم نمونه‌اي برابر با 217 خانواده محاسبه و از طريق روش نمونه‌گيري چندمرحله‌اي تصادفي انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. ابزار تحقيق پرسشنامه محقق ساخته بود كه روايي محتوايي و ظاهري آن از طريق پانلي از اساتيد و كارشناسان صاحب‌نظر در اين زمينه تأييد شد. پايايي ابزار تحقيق نيز از طريق مطالعه مقدماتي بر روي 25 آزمودني خارج از نمونه مورد مطالعه و محاسبه آلفاي كرونباخ برابر با 0/75 براي بخش دانش به‌دست آمد. نتايج تحقيق نشان داد كه دانش روستاييان در خصوص پسماند در حد متوسط به بالا مي‌باشد. 15 رفتار دفع نهايي پسماندهاي كشاورزي در منطقه توسط روستاييان شناسايي گرديد كه اكثر اين رفتارها نامطلوب بوده و از نظر اقتصادي و محيط زيستي زيان‌بار بودند. نتايج آزمون‌ كروسكال واليس نشان داد كه به‌صورت كلي دانش خانوارهاي روستايي بر رفتارهاي دفع پسماندهاي كشاورزي تأثيرگذار است. پيشنهاد مي‌شود كه برنامه‌هاي آموزشي و ترويجي مديريت صحيح پسماندهاي كشاورزي براي خانوارهاي روستايي اين شهرستان تدوين و اجرا گردد.

The purpose of this descriptive-survey study was to investigate the agricultural waste disposal behaviors of rural households and the effect of their knowledge on these behaviors in Qazvin Township. The target population consisted all rural households in Qazvin Township (N=31338) which 217 of them as sample were selected based on Cochran sampling formula and multi-stage randomized sampling method. The research tool was a questionnaire developed by investigators. Its content and face validity verified by an expert panel in this field. A pilot test was conducted to determine the reliability of the questionnaire. Chronbach's Alpha was estimated 0.75. The results showed that the majority of rural peoples had an average level of waste management knowledge. There were 15 different final agricultural waste disposal behaviors by rural households, which most of these behaviors were economically and environmentally undesirable. The Kruskal-Wallis analysis revealed that rural peoples' knowledge effect on final agricultural waste disposal behavior was meaningful. Based on the findings, educational and extensional programs regarding effective management of agricultural waste should be designed and extended.