اثر زمين‌نماي پيت و ماند بر تغييرپذيري ظرفيت تبادل‌كاتيوني و عناصر غذايي خاك

The Effect of Pit and Mound Landscape on Variability of Cation Exchange Capacity and Soil Nutrients

ريشه كن شدن درختان منجر به تشكيل ميكروسايت هاي متعددي مي شود كه مي تواند در ايجاد تغييرات و ناهمگني مشخصه هاي خاك موثر واقع گردد. با هدف بررسي مشخصه هاي خاك در محل پيت و ماند، مساحت 20 هكتار از جنگل آموزشي پژوهشي دانشگاه تربيت مدرس واقع در استان مازندران پيمايش شده و تعداد 34 درخت ريشه كن شده از گونه هاي درختي مختلف شناسايي گرديد. نمونه هاي خاك از پنج ميكروسايت بالاي ماند، ديواره ماند، ديواره پيت، ته پيت و زير تاج پوشش بسته به كمك استوانه اي مدور با سطح مقطع 81 سانتي متر مربع و از سه عمق 15 0، 30 15 و 45 30 سانتي متري گرفته شد. نتايج حاكي از آنست كه بيشترين مقادير ظرفيت تبادل كاتيوني، فسفر، پتاسيم و كلسيم به زير تاج پوشش بسته اختصاص داشته در حالي كه بيشترين مقدار ازت در ته پيت مشاهده گرديد. مقادير مشخصه هاي ظرفيت تبادل كاتيوني، ازت، فسفر و پتاسيم از لايه هاي بالاتر خاك به سمت لايه هاي پاييني داراي روند كاهشي و مقادير كلسيم داراي روند افزايشي بوده است. نتايج اين تحقيق حاكي از آنست كه حضور درختان ريشه كن شده و تشكيل پيت و ماندها منجر به ايجاد تنوع عملكردي خاك مي شود.

Tree uprooting creates multiple microsites that can be effective on soil heterogeneity. In order to investigate the soil features in pit and mound location, twenty hectare areas of Tarbiat Modares University Experimental Forest Station studied that is located in Mazandaran province, in the north of Iran. Numbers of thirty four uprooted trees were found in study areas. Five microsites were considered including mound top, mound wall, pit bottom, pit wall and closed canopy. Soil samples were taken at 0-15, 15-30 and 30 - 45cm depths from all microsites using core soil sampler (81cm2 cross section). Results indicated the most CEC, phosphorus, potassium and calcium were recorded in closed canopy. A greater amount of nitrogen was found in pit bottom. CEC, nitrogen, Phosphorus and potassium values had descending trend and calcium showed ascending trend with increasing soil depth. Our findings suggested that the presence of uprooted trees and pit - mound cause soil diversity.