مقايسه تاثير انواع آهك بر فشار و زمان تورم خاك بنتونيت

Comparing the Influence of Kinds of Lime on Time and Swelling Pressure of Bentonite (Text in Persian)

امروزه باتوجه به وسعت خاك هاي تورمي و همچنين خرابي هاي ناشي از فشارهاي حاصل از تورم اين خاك ها، موجبات انهدام كامل ساختمان هاي سبك، پوشش كانال هاي آبياري، كف سازي ها و ترك در پي ها را به وجود آورده است. در اين تحقيق بااستفاده از آزمايش فشار تورم با حجم ثابت تغييرات فشار تورم و زمان فشار تورم نمونه هاي متراكم شده از مخلوط خاك بنتونيت با 3% آهك هيدراته صنعتي، آهك زنده صنعتي، آهك هيدراته سنتي و آهك زنده سنتي در رطوبت 2% الي3% كمتر از رطوبت بهينه در زمان هاي عمل آوري 0، 1، 7، 28 و90روزه اندازه گيري شد. پس از اندازه گيري فشار تورم، باربرداري از نمونه ها به دو روش كنترل كرنش و كنترل تنش صورت گرفت. نتايج آزمايش ها نشان مي دهند كه تاثير افزودن آهك زنده به بنتونيت در كاهش مقادير فشار تورم اوليه، زمان انتهاي فشار تورم اوليه، سرعت فشار تورم ثانويه با زمان، شاخص تورم كنترل كرنش و كنترل تنش بيشتر از آهك هيدراته بود. به علاوه با افزايش درصد هيدروكسيد كلسيم در آهك هيدراته و اكسيدكلسيم در آهك زنده شاخص هاي تورمي ذكرشده در بالا، در نمونه ها كاهش يافتند. نمونه هاي تثبيت شده با آهك زنده سنتي داراي كمترين مقدار شيب فشار تورم ثانويه با زمان بود. شيب فشار تورم ثانويه با زمان نمونه هاي تثبيت شده با آهك زنده صنعتي كمتر ازآن براي نمونه هاي تثبيت شده با آهك هيدراته صنعتي بود. شاخص تورم باربرداري با كنترل كرنش از شاخص تورم باربرداري با كنترل تنش براي كليه نمونه ها بزرگ تر بود. ضمناً با افزايش زمان عمل آوري ميزان فشار تورم اوليه، زمان انتهاي فشار تورم اوليه، سرعت فشار تورم ثانويه با زمان و شاخص تورم كنترل كرنش و كنترل تنش همگي نمونه ها كاهش يافتند. شيب فشار تورم ثانويه با زمان براي انواع آهكها در زمان عمل آوري 90 روزه با هم اختلاف چنداني نداشتند. زمان فشار تورم اوليه پس از 90 روز عمل آوري براي آهك هيدراته سنتي كمترين و براي آهك هيدراته صنعتي بيشترين مقدار بود. پس از 90 روز عمل آوري شاخص تورم كنترل كرنش و كنترل تنش براي آهك زنده سنتي كمترين و براي آهك هيدراته صنعتي بيشترين مقدار بود.

This research compares the influence of different kinds of lime on the amount and time of swelling pressure of bentonite. In the present research، constant volume method was used for measurement of samples of bentonite soil mixed with 3 % of quick and hydrated lime compacted at 2 – 3 % dry of optimum water content and after curing period of 0،1،7،28 and 90 days. The results showed that adding quick lime to bentonite decreased the magnitude of swelling pressure، the time to reach to primary swelling pressure، time rate of secondary swelling pressure and both stress and strain controlled swelling indices more effectively than the use of hydrated lime. It was also determined that the values of these parameters decreased further with increase in curing period. Traditional quick lime had the least slope of secondary swelling pressure with time. The slope of secondary swelling pressure with time for samples stabilized with industrial quick lime were lower than those which were stabilized with industrial hydrated lime.