پديد آورندگان :
ولدان، محسن دانشگاه علوم پزشكي ايران , كمالي، محمد دانشگاه علوم پزشكي ايران , مباركي، حسين دانشگاه علوم پزشكي ايران , چابك، علي دانشگاه علوم بهزيستي تهران - گروه مديريت توانبخشي , رسولي، جواد دانشگاه علومپزشكي شيراز - گروه اپيدميولوژي
كليدواژه :
مناسب سازي , افراد داراي ناتواني و معلوليت , مراكز و فضاهاي درماني , موانع فيزيكي
چكيده فارسي :
مينه و هدف: هرفردي حق دارد كه به خدمات بهداشتي و درماني لازم خود بدون هيچ‌گونه تبعيض ازنظر وضع جسمي، محل اقامت، نوع بيماري و فاصلهٔ زماني رسيدن به خدمات، دسترسي داشته باشد. بيمارستان‌ها و مراكز درماني ازجمله مراكز حياتي و مهم خدماتي بوده كه دسترسي مناسب و به‌موقع به آن‌ها از اهداف اساسي توسعه و عدالت اجتماعي به‌شمار ميآيد. كاوش درحيطه، نحوه و ميزان احترام به كرامت انساني شهروندان ازجمله افراد ناتوان و معلول، مي‌تواند مهم تلقي‌شده و به كسب اطلاعات ارزشمندي منجر شود. هدف پژوهش حاضر بررسي وضعيت دسترسي به مراكز بهداشتي و درماني و رابطهٔ آن با ارائهٔ خدمات به افراد داراي ناتواني در شهر شيراز است.
روش‌بررسي: جامعهٔ مطالعه‌شده شامل همهٔ ساختمان‌هاي مراكز بهداشتي‌درماني دولتي و خصوصي شهر شيراز در سال 1392 بود. حجم نمونهٔ آماري بااستفاده از فرمول كوكران 120 مركز معين شد؛ همچنين 120 نفر از افراد داراي ناتواني شامل نابينا و ناشنوا و معلول جسمي‌حركتي ساكن در شهر شيراز و مراجعه‌كننده به اين مراكز، به‌صورت نمونه‌گيري غيراحتمالي ساده انتخاب شدند. براي مشاهدهٔ وضعيت دسترسي نمونه‌هاي مطالعه‌شده، از فهرست بررسي استفاده شد كه قبلاً روايي آن تأييد شده بود؛ همچنين جهت تعيين ديدگاه فرد داراي ناتواني دربارهٔ مناسب‌سازي و ارائهٔ خدمات در مركز درماني، پرسشنامه‌اي شامل ده سؤال استفاده و روايي آن تعيين شد. براي تجزيه‌و‌تحليل آماري، برنامهٔ آماري SPSS19 و آزمون همبستگي اسپيرمن براي مقايسهٔ ارتباط بين اطلاعات به‌دست‌آمده، به‌كار گرفته شد.
يافته‌ها: ميزان مناسب‌سازي در 120 مركز بهداشتي و درماني باتوجه به فهرست بررسي و نظرات معلولان 50٫55درصد به دست آمد. در اين مطالعه در همهٔ بخش‌ها رابطهٔ معناداري بين مناسب‌سازي مراكز و ارائهٔ خدمات يافت نشد. رابطهٔ ارائهٔ خدمت با پاركينگ، پله، آسانسور و قسمت‌هاي اداري معنادار بود (0٫05=p).
نتيجه‌گيري: براساس نتايج اين بررسي مناسبترين بخش‌هاي مراكز بهداشتي و درماني به‌ترتيب آسانسورها، راهروها و مسيرهاي عبور، سالن انتظار بيماران و مبلمان عمومي، قسمت‌هاي اداري، سطح شيب‌دار، سرويس بهداشتي، بازشوها و درها و پنجره‌ها، پله، ورودي اصلي ساختمان و درنهايت توقف‌گاه (پاركينگ) با ضعيف‌ترين وضعيت مناسب‌سازي، بود. براساس نظرات افرادي كه پرسشنامهٔ معلولان را تكميل كردند، ميتوان نتيجه گرفت كه آسانسورها با 75٫01درصد وضعيت بهتر ازلحاظ ميزان مناسب‌سازي و توقف‌گاه وضعيت بدتر را به‌خود اختصاص دادند.
چكيده لاتين :
Background and objective: All citizens have the right of easy access to health and treatment services without any discrimination and irrespective of their physical health status, whereabouts, and their type of illness or time of access to the services. Hospitals and treatment centers are the main and pivotal service centers that must be easily accessible to all people, the fact that is among the most principal objectives of social development and justice. The research in areas of disability services, human respect and esteem among citizens especially those suffering from disabilities are considered of utmost importance which can lead to valuable information in this regard. The present research aims to study the status of access to health and treatment centers and its relation to disability services in the city of Shiraz.
Methods: The population under study included all public and private health centers in the city of Shiraz in 1392. The number of statistical sample was determined through Cochran formula and from 120 centers. Also, 120 individuals with disabilities including hard of hearings, blinds and those with physical problems residing in Shiraz who referred to these centers were selected in non-probability sampling method. To observe the status of samples' access, a check list whose validity was previously confirmed was used. Also, in order to determine the disabled individuals' views about improvement of conditions as well as providing service in health centers a questionnaire with 10 items was used. The validity of this questionnaire was previously determined. For statistical analysis SPSS 19 and Spearman's Correlational Test was used to compare the relationship among the acquired data.
Results: The amount of improvement in 120 centers was calculated 50.55 according to the checklist and opinions of the disabled. In this study and in all aspects, no significant correlation was found between the improvement of health centers and giving services. The correlation between services and parking space, stairs, elevator and other administrative sections was significant (p=0.05).
Conclusion: According to the results of this study, the most suitable sections of health centers were elevators, pathways and passages, patients' waiting salon, public furniture, administrative sections, steep levels, rest rooms, gates and windows, stairs, lobby and parking space which had the worst status of improvement. According to the views and opinions of those individuals who filled the disabled questionnaire it can be concluded that elevators had the best improvement status (75.01%) regarding the improvement while parking spaces had the worst situation.
