هيدروژئوشيمي چشمه‌هاي آب گرم روستاي ورتون، كوهپايه اصفهان

Environmental Hydrogeochemistry of hot springs in Vartoun, Kouhpayeh, Esfahan

چشمه هاي آب گرم ورتون كه شامل دو چشمه آب گرم، مراد و امام رضا و يك چشمه آب سرد مي باشد،در 12 كيلومترى روستاى ورتون از شهرستان كوهپايه و درحدود70 كيلومترى شمال خاوري اصفهان قرار دارد.مطالعات صحرائي و پتروگرافي نشان دهنده آن است كه سنگ هاي ميزبان اين چشمه ها از نوع سنگ آهك هاي ائوسن با تركيب كاني شناسي كربنات هايي مثل كلسيت و آراگونيت همراه كاني هاي اكسيد و هيدروكسيد آهن و كاني هاي رسي است. با توجه به نتايج حاصل از تجزيه هاي هيدروژئوشيميايي، آب هر 3 چشمه منطقه جز گروه آب هاي خيلي شور هستند. دياگرام شولر نشان مي دهد املاح آب هاي منطقه بالاتر از حد طبيعي و غير قابل شرب است. همچنين براساس دياگرام پاپير تيپ آب هاي هر سه چشمه، از نوع سولفاته و رخساره آن ها از نوع كلسيك مي باشد. اندازه ­گيري هاي ژئوشيميايي، مشخص كردن تيپ آب و مقايسه ­ي مقادير بدست آمده با استانداردهاي ملي و بين المللي نشان داد كه مقادير تركيبات شيميايي آب اين چشمه ها نسبت به استانداردهاي اعلام شده بيش از حد مجاز سلامتي و محيط زيست نمي باشد. اين مطالعه نشان داد اگرچه اين آب ها براي كشاورزي و شرب نامناسب هستند اما مي توانند براي آب درماني مفيد باشند.

Vartoun’s hot springs (Imam Reza and Morad) are located in 12Km from Vartoun Village and about 70 Km from the east of Esfahan. Petrographic and field studies show that most of the base rocks of these hot springs are Eocene limestone with composition of carbonate (calcite or aragonite), iron oxide and hydroxide and clay minerals. According to the Wilcox diagram it is recognized that the water of these springs are saline and not appropriate for agricultural purposes. The result of Schoeller diagram indicating the amount of salt of the water in this region is higher than drinking water standard and according to Piper-tip diagram, the water in these three springs is sulfated and high saline type. The geochemical data show that the chemical compositions of the spring are not harmful for environment according to internal and international standards. The results of the research show that these waters are not suitable for industrial and irrigation purposes, but can be utilized for water treatment