پديد آورندگان :
خانزاده عباسعلي، حسين دانشگاه گيلان - گروه روانشناسي , يحيي‌زاده، آيدا دانشگاه آزاد اسلامي واحد رشت - گروه روانشناسي باليني , سيد نوري، زهرا دانشگاه گيلان - گروه روانشناسي
چكيده فارسي :
زمينه و هدف: هدف از انجام پژوهش حاضر مقايسه موقعيت‌هاي اجتماعي مشكل‌ساز در كودكان با آسيب بينايي و شنوايي با كودكان عادي بوده است.
روش بررسي: طرح پژوهش حاضر از نوع علي-مقايسه‌اي است. جامعه آماري اين پژوهش شامل تمامي دانش‌آموزان با آسيب بينايي و شنوايي شهرستان رشت در سال تحصيلي 93-1392 بوده است كه از ميان آنها نمونه‌اي به حجم 113 نفر (37 دانش‌آموز با آسيب بينايي، 76 دانش‌آموز با آسيب شنوايي) به شيوه نمونه‌گيري خوشه‌اي چندمرحله‌اي انتخاب شدند. همچنين 100 نفر دانش‌آموز عادي كه از نظر سن و هوش همتا شده بودند به عنوان گروه مقايسه انتخاب شدند. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس طبقه‌بندي موقعيت‌هاي اجتماعي مشكل‌ساز (داج، 1990) استفاده شد.
يافته‌ها: نتايج تحليل واريانس چند متغيري مولفه‌هاي موقعيت‌هاي اجتماعي مشكل‌ساز با توجه گروه (عادي، ناشنوا و نابينا) نشان داد كه بين گروه‌ها تفاوت معني‌داري وجود دارد (0٫001>p). همچنين نتايج تحليل واريانس تك‌متغيري نيز نشان داد كه ميانگين كودكان نابينا و ناشنوا در مولفه‌هاي ورود به گروه همسالان، پاسخ به تحريك شدن، پاسخ به شكست، و انتظارات اجتماعي در سطح (0٫001>p) و مولفه‌هاي انتظارات معلم در سطح (0٫01>p) و پاسخ به موفقيت در سطح (0٫05>p) معني‌دار بود. كودكان با آسيب بينايي در مؤلفه پاسخ به تحريك شدن، در مقايسه با ساير مؤلفه‌ها، بيشترين مشكل را دارند و تفاوت ميانگين كودكان با آسيب بينايي با عادي و كودكان مبتلا به نقص بينايي با كودكان مبتلا به نقص شنوايي در سطح معني‌دار بود (0٫001>p).
نتيجه‌گيري: با توجه به نتايج پژوهش كودكان مبتلا به آسيب بينايي و شنوايي، در مؤلفه‌هاي ورود به گروه همسالان، پاسخ به تحريك، پاسخ به شكست، انتظارات اجتماعي، انتظارات معلم و پاسخ به موفقيت، مشكل دارند. بنابراين بهتر است برنامه‌هاي مداخله‌اي و اثر بخش براي بهبود اين مشكلات تدوين گردند.
چكيده لاتين :
Objective: The purpose of the present study was to compare the socially problematic conditions in blind and deaf students on the one hand with normal students on the other hand.
Methods: This research is a causal-comparative study. The population consisted of all students with learning disability in 2013-2014 school year. A sample of 100 students was selected through random cluster sampling. Also 100 normal students were selected after they were matched with their peers in the other group for age and intelligence as the comparison group. To collect data, Taxonomy of Problematic Social Situations for Children (Dodge, 1990) was used as research tool. Multivariate analysis of variance and univariate analysis of variance were used to analyze the data.
Results: Statistically significant differences were found between the groups under investigation, namely, normal students on one hand and deaf and blind students on the other hand, with respect to components of the problematic social situations scale (p<0.001). The differences between the average response of students in the groups under investigation were statistically significant in the following components: peer group entry, response to stimulation, response to failure, and social expectations (p<0.001), teacher expectations (p<0.01) and response to the success (p<0.05). Children with visual impairment had the biggest problems in response to stimulation scale in comparison among others. Finally, the average differences between the children with visual impairment and normal ones and between visual and hearing impaired children were significant. (p<0.001).
Conclusion: It was found that children with visual and hearing impairment have problems in the components of entering the peer group, response to stimulation, response to the failure, response to success, social expectations, and teacher expectations. So, it is suggested that interventional and effective plans should be formulated to deal with the problem.
