بررسي مهرهاي پادشاهان و شاهزادگان از پيش خطي تا ساساني

A Study of the Seals Used by Kings and Princes Since the Pre-writing Period until the Sassanid Period

مهر از جمله آثاري است كه با تحقيق در آن مي توان به بسياري از مجهولات و ناشناخته هاي تمدن اقوام و ملل دسترسي پيدا كرد.كهن ترين مهر از نوع استامپي با قدمتي در حدود 6000ق.م در دهكده هاي نوسنگي ميان رودان شمالي به دست آمده است. كهن ترين نمونه هاي مهر در ايران داراي نقوش هندسي ساده يا مخطط تزييني و نقوش تلفيقي از خطوط مارپيچ، صليبي، مثلث هاي كوچك و دواير تو در تو هستند. مهرهاي تاريخي به دو دسته پيش خطي و پس از اختراع خط تقسيم مي شوند. در دوران هاي پيش خطي، نقش زنان را به طور كامل بر روي مهرها طراحي نمي كردند. در نقش برجسته، روي مهرهاي شاهزادگان، اغلب تصاوير پيروزي در جنگ ها و شكست افراد زير دست ديده مي شود كه نشانه قدرتمندي جامعه در آن روزگار است. نقش گياهان هميشه به صورت مكمل است؛ ولي تصوير حيوان به صورت نماد، تنها يا كنار تصوير پادشاهان وشاهزادگان ديده مي شود. نگارندگان در اين مقاله برآنند تا ضمن مقايسه و طبقه بندي مهرها با نقش شاهزادگان و سلاطين در دوران پيش خطي و دوران پس از اختراع خط تا ساساني در ايران، به مواردي چون انواع مهرها از نظر كمي و كيفي، نقش هاي حك شده وصاحبان آنها بپردازند.

One of the ancient relics that may be studied on the purpose of shedding light on the dark corners of certain civilizations is seals. The oldest stamp seal، dating back to 6000 BC، was found in the Neolithic villages of NorthernMesopotamia. Iranian seals of the past have simple geometrical designs، decorative linear designs، or composite designs made up of spiral or fractured lines، small triangles، or intricate circles. Historical seals are divided into pre-writing eraand post-writing era seals. The portraits of women were not designed completelyon the seals in pre-writingera; in the seals of Princesin embossed images،the pictures of victories in wars and the defeat of enemies could be usually detected; plants have always had complementary roles، however، animal images as symbolsappear alone or beside kings and princes. This study examines seals qualitatively and quantitatively through comparison and classification of their designsand their owners، from pre-writing to post-writing period up to the Sassanid age.